საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიური საბჭო, აკადემიკოსები და წევრ-კორესპონდენტები გულითადად ულოცავენ აკადემიკოს ვალერიან ცანავას დაბადებიდან 80 და სამეცნიერო-პედაგოგიური მოღვაწეობის 55 წლისთავს.
ქართველ აგრარიკოს მეცნიერთათვის კარგადაა ცნობილი აკად. ვ.ცანავას სამეცნიერო, პედაგოგიური და საზოგადოებრივი საქმიანობის შესახებ. 1953 წელს სოხუმის # 1 საშუალო სკოლის დამთავრების შემდეგ მან სწავლა გააგრძელა საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტში, რომელიც დაამთავრა 1958 წელს აგროქიმია-ნიადაგმცოდნეობის სპეციალობით. ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ სამუშაოდ გაგზავნილი იყო ჩაისა და სუბტროპიკული კულტურების სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში (ანასეული). 1961_1964 წლებში გაიარა ასპირანტურის სრული კურსი სასუქებისა და ინსექტო-ფუნგიციდების სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის (ქ. მოსკოვი) დოლგოპრუდის საცდელ სადგურში პროფესორ თეოდორე ტურჩინის ხელმძღვანელობით. ბატონმა ვალერიანმა 1966 წელს წარმატებით დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია და დაუბრუნდა მშობლიურ სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტს ანასეულში, სადაც გაიარა მეტად შინაარსიანი და მეცნიერულად რთული გზა უფროსი მეცნიერ მუშაკიდან, სამეცნიერო დარგში დირექტორის მოადგილეობამდე; ბრძანდებოდა ორი ინსტიტუტის გაერთიანების ბაზაზე შექმნილი ჩაის, სუბტროპიკულ კულტურების და ჩაის მრეწველობის სამეცნიერო-საწარმოო გაერთიანების გენერალური დირექტორის მოადგილე, ხოლო შემდეგ 1995 წლიდან- 2006 წლამდე _ გენერალური დირექტორი. 2006 წლიდან გააგრძელა სამეცნიერო_კვლევითი საქმიანობა გაერთიანების აგროქიმია-ნიადაგმცოდნეობის ლაბორატორიის ხელმძღვანელად და სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარედ, სადაც დღესაც ახალგაზრდული ენერგიით მოღვაწეობს.
1988 წელს წარმატებით დაიცვა დისერტაცია სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორის სამეცნიერო ხარისხის მოსაპოვებლად თემაზე: “ ჩაის მცენარის აზოტოვანი კვების აგროქიმიური საფუძვლები.”
1992 წლიდან ბატონი ვალერიანი ბრძანდება საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი, ხოლო 1995 წლიდან _ აკადემიის ნამდვილი წევრი (აკადემიკოსი).
აკად. ვ. ცანავას კვლევითი საქმიანობა მჭიდროდაა დაკავშირებული ქვეყნისათვის ისეთ მნიშვნელოვან საკითხთან, როგორიცაა ნიადაგების ნაყოფიერების ამაღლება და სოფლის მეურნეობის პროდუქციის რაოდენობრივი და ხარისხობრივი ზრდა. კვლევის ძირითადი მიმართულებაა აზოტიანი სასუქების ეფექტურობის დადგენა, გავლენა ნიადაგის ფიზიკო-ქიმიურ და ბოილოგიურ თვისებებზე, აზოტის ბალანსზე სისტემაში “სასუქი_ნიადაგი_მცენარე”. ბოლო წლებში განსაკუთრებული ყურადღება გადატანილი აქვს ორგანულ_მინერალური სასუქების შესწავლაზე, მასში ქიმიურ და ბიოლოგიურ პროცესებზე, როგორც ფაქტორებზე, რომლებიც განსაზღვრავენ მცენარისათვის შესათვისებელი აზოტის წარმოქმნის მასშტაბებს.
მნიშვნელოვანია ბატონი ვალერიანის დამსახურება ახალგაზრდა თაობისა და სამეცნიერო კადრების აღზრდის საქმეში. მისი ხელმძღვანელობით მომზადებულია 20 მეცნიერებათა კანდიდატი და 7 დოქტორი. ბრძანდება მრავალი სამეცნიერო ნაშრომის (200-ზე მეტი), სახელმძღვანელოს, მონოგრაფიისა და გამოგონების ავტორი. დიდი წვლილი შეაქვს და მონაწილეობს როგორც ადგილობრივ, ასევე საერთაშორისო კონფერენციებში, კონგრესებსა და სიმპოზიუმებში. დაჯილდოებულია “ღირსების” ორდენით და მედლებით.
ბატონი ვალერიანის მთელი შეგნებული ცხოვრება მაგალითია იმისა, თუ როგორი უნდა იყოს ჭეშმარიტი მეცნიერი _ პირველ რიგში საქმის ერთგული, საკუთარი თავისადმი მაღალი მოთხოვნილებებით აღჭურვილი, ქვეყნის წინაშე მოვალეობის გამძაფრებული გრძნობით გამორჩეული, რაც განსაზღვრავს პიროვნების როლს საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. იგი ამშვენებს იმ ქართველ მეცნიერთა რიგებს, რომლებმაც შექმნეს მთელი ეპოქა სოფლის მეურნეობაში, რომელთა სახელი ასოცირდება კონკრეტულ დარგთან_სუბტროპიკულ კულტურებთან, მის განვითარებასთან ჩვენს ქვეყანაში. იგი ბრძანდება ეროვნული კოორდინატორი ჩაისა და სუბტროპიკული კულტურების მიმართულებით, წარმოადგენს აკადემიის სრულუფლებიან წარმომადგენელს სუბტროპიკული სოფლის მეურნეობის კვლევის საკითხებში და როგორც მას ჩვევია, ამ დავალებასაც პირნათლად ასრულებს.
საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიური საბჭო და აკადემიის მთელი შემადგენლობა კიდევ ერთხელ ულოცავს აკადემიკოს ვალერიან ცანავას ამ ღირსშესანიშნავ თარიღებს, უსურვებს ჯანმრთელობას, დიდხანს სიცოცხლეს, ნაყოფიერ შემოქმედებით სამეცნიერო, პედაგოგიურ და საზოგადოებრივ საქმიანობას აგრარული მეცნიერებისა და ჩვენი ქვეყნის საკეთილდღეოდ.
პრეზიდენტი - აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე
ქ.თბილისი
23 თებერვალი, 2015 წელი.
