5 ივნისი - გარემოს დაცვის მსოფლიო დღე
გარემოს დაცვის მსოფლიოდღე (World Environment Day - WED) ყოველ წელს, 5 ივნისს აღინიშნება.
გარემოს დაცვის მსოფლიო დღე დაარსდა გაეროს გენერალური ასამბლეის მიერ 27-ე სესიაზე (რეზოლუცია № A/RES/2994 (XXVII)) 1972 წლის 15 დეკემბერს და მას შემდეგ ყოველწლიურად აღინიშნება მთელ მსოფლიოში. ამას წინ უძღოდა გაეროს გენერალური მდივნისადმი, 1971 წლის 11 მაისის მიმართვა, რომელსაც ხელს აწერდა 23 ქვეყნის მეცნიერებისა და კულტურის 2200 მოღვაწე. ისინი აფრთხილებდნენ კაცობრიობას უპრეცენდენტო საშიშროებაზე, რომელიც ემუქრებოდა მას გარემოს დაბინძურების გამო. „ან ჩვენ მოვსპობთ დაბინძურებას, ან იგი მოგვსპობს ჩვენ“ - ასე იყო დასმული საკითხი ამ მიმართვაში.
ჩატარების თარიღი - 5 ივნისი, ადამიანის საარსებო გარემოს პრობლემებთან დაკავშირებით 1972 წელს გამართულ სტოკჰოლმის კონფერენციის დაწყებას ემთხვევა. თავის რეზოლუციაში გენერალური ასამბლეა გაეროს სისტემაში არსებულ სახელმწიფოებს და ორგანიზაციებს მოუწოდებს ყოველწლიურად ამ დღეს მოაწყოს ღონისძიებები, რომლებიც დაადასტურებენ მათ სწრაფვას საარსებო გარემოს შენარჩუნების და გაუმჯობესებისაკენ. გენერალური ასამბლეის 27-ე სესიაზე ასევე შეიქმნა გაეროს სისტემაში შემავალი ახალი ორგანიზაცია UNEP. სწორედ მისი ეგიდით ტარდება ყოველ წელს გარემოს დაცვის მსოფლიო დღე.
გარემოს დაცვის მსოფლიო დღე გაეროსათვის წარმოადგენს ერთ-ერთ ძირითად საშუალებას, იმისათვის რომ მსოფლიო საზოგადოების ყურადღება მიაპყროს გარემოს დაცვისაკენ, ასევე სტიმულირება გაუწიოს პოლიტიკურ ინტერესს და შესაბამის მოქმედებებს მის დასაცავად. ამჟამად ეს თარიღი წარმოადგენს სახალხო დღესასწაულს, რომლის მიზანია ერთობლივი ძალისხმევით დავიცვათ ბუნებრივი სიმდიდრეები და რესურსები. სხვადასხვა ქვეყანაში მას სხვადასხვანაირად აღნიშნავენ: აწყობენ მიტინგებს, მსვლელობებს, აღლუმებს, ველორბოლებს, „მწვანეთა“ დღესასწაულებს და სხვ.
გარემოს დაცვის მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით ყოველწლიურად განისაზღვრება თემატიკა და დევიზი, ხდება ადგილის შერჩევა ძირითადი საერთაშორისო ღონისძიებების ჩასატარებლად. 2020 წლის თემის სახელწოდებაა - “ბუნების დროა”. თემა ეძღვნება გადაუდებელ და მნიშვნელოვან პრობლემას - ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნებას. სულ ახლახანს მომხდარი ტყეების ხანძრები ბრაზილიაში, აშშ-ში, რუსეთში. ავსტრალიაში, კალიების შემოსევა აღმოსავლეთ აფრიკაში და ამჟამად კორონავირუსით გამოწვეული გლობალური პანდემია, ნათლად მეტყველებენ ადამიანის და ბუნების მჭიდრო ურთიერთკავშირზე. ბუნება გვაფრთხილებს!!!
მსოფლიო მასშტაბით გარემოს დაცვის მსოფლიო დღის აღნიშვნა უპირველეს ყოვლისა წარმოადგენს გლობალურ პლატფორმას, რომელიც პოზიტიური ცვლილებებისკენაა მიმართული. ცნობილია, რომ გლობალური ცვლილებები მოითხოვს მთელი მსოფლიოს ხალხთა გაერთიანებას. ეს დღე აიძულებს ადამიანებს იფიქრონ მათი მოხმარების მოდელზე; ბიზნესს - შეიმუშაოს უფრო მეტად ეკოლოგიური მოდელები; ფერმერებს და მეწარმეებს - გადავიდნენ შედარებით მდგრად მოდელებზე; სახელმწიფოების მთავრობებს - გააძლიერონ ველური ბუნების დაცვა; ახალგაზრდობას - უფრო მკაცრად დაიცვან „მწვანე“ მომავალი. ეს დღე ყველა ჩვენთაგანისაგან მოითხოვს მოქმედებათა გაერთიანებას.
წელს გარემოს დაცვის მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი ოფიციალური ღონისძიებები გაიმართება კოლუმბიაში გერმანიასთან პარტნიორობით.
აღსანიშნავია, რომ ამ დღეს ონლაინ ფორმატში მთელ დედამიწაზე მილიონობით ადამიანი აღნიშნავს და იგი მიზნად ისახავს ადამიანთა პასუხისმგებლობის გაცნობიერებას ბუნების მიმართ, გარემოს მდგრადი განვითარებისათვის ხელშეწყობას და გარემოს შენარჩუნებისა და გაუმჯობესებისათვის ბრძოლაში საზოგადოების აქტიურ ჩართვას.
საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემია, სამეცნიერო განყოფილებებთან ერთად უკვე წლებია აღნიშნავს ამ ღირსშესანიშნავ თარიღს. აკადემიაში კარგად აქვთ გაცნობიერებული თუ რაოდენ დიდი ზიანი მოაქვს ადამიანის საქმიანობის შედეგად გამოწვეულ გარემოს ფიზიკური, ქიმიური და ბიოლოგიური მახასიათებლების ცვლილებებს, ანუ გარემოს დაბინძურებას. ყოველი გაუაზრებელი ქმედების შედეგად მივიღებთ ადამიანის, ცოცხალი ორგანიზმების, მათი თანასაზოგადოებების ცხოვრების პირობების დაკნინებას, რომელიც მომავალში უარყოფითად აისახება ადამიანთა საზოგადოების განვითარებაზე. აქედან გამომდინარე მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში, მის თითოეულ სამეცნიერო განყოფილებაში, სამეცნიერო მიმართულებიდან გამომდინარე, რეკომენდაცია ეძლევა იმ სიახლეების დანერგვას, რომელიც სრულ ჰარმონიაშია ბუნებასთან და არ აზიანებს მას.