საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ბუნებრივი კატასტროფების სამეცნიერო პრობლემების შემსწავლელი კომისიის სხდომა
2024 წლის 24 ივლისს საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის სხდომათა დარბაზში გაიმართა საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ბუნებრივი კატასტროფების სამეცნიერო პრობლემების შემსწავლელი კომისიის სხდომა. წარმოდგენილი იყო ქ. ოლშტინის (პოლონეთი) ვარმია - მაზურის უნივერსიტეტის პროფესორების ქალბატონ ჯოანა პავლოვიჩის და ქალბატონ ალდონა სკოტნიცკა-შეპშაკის მოხსენებები თემებზე:
1.„ დაბალწნევიან კაშხლებზე დეფორმაციების პროგნოზი ინოვაციური მეთოდების გამოყენებით“;
2. „კლიმატის ცვლილების გათვალისწინებით წყლის რესურსების მართვა მაზურის ტბების გარშემო“.
კომისიის სხდომას ესწრებოდნენ: საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი რ. მეტრეველი, საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდიუმის და საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ბუნებრივი კატასტროფების სამეცნიერო პრობლემების შემსწავლელი კომისიის წევრები. საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან სხდომას ესწრებოდა აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს - მდივანი, აკადემიკოსი ლ. დოლიძე.
კომისიის სხდომა მისასალმებელი სიტყვით გახსნა საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა რ. მეტრეველმა, შემდეგ მან სიტყვა გადაცა ქ. ოლშტინის (პოლონეთი) ვარმია - მაზურის უნივერსიტეტის პროფესორს, ქალბატონ ჯოანა პავლოვიჩს. მოხსენებაში დასაბუთებული იქნა, რომინოვაციური, ციფრული ტექნოლოგიების დანერგვის აუცილებლობა ტრადიციული მიდგომების არასახარბიელო სტატისტიკურმა მონაცემებმა განაპირობადა შეიქმნა BIM სისტემა, რომელიც სამგანზომილებიანი მოდელების აგებით, ინფორმაციის მიმოცვლას ამარტივებს და ზედმეტი დანახარჯების თავიდან აცილების საშუალებას იძლევა.
მისი გამოყენებით შეცდომების რაოდენობა მცირდება 30-40%-ით; პროექტის ხანგრძლივობა მცირდება 15-20%-ით; შრომა 20-40%-მდე უფრო პროდუქტიული ხდება; 10-15%-ით მცირდება სამშენებლო ნარჩენები და სხვ.
მოხსენების დასასრულს გაიმართა დისკუსია, სადაც მომხსენებელმა ამომწურავად გასცა პასუხი დასმულ შეკითხვებს.
შემდეგ სიტყვა მოხსენებისათვის გადაეცა ქალბატონ ალდონა სკოტნიცკა-შეპშაკს. მან აღნიშნა, რომ მაზურის ტბების ტერიტორია გლობალური მასშტაბის იშვიათობაა, სადაც განთავსებულია 2600 მეტი ტბა და იგი როგორც სპეციფიური ტერიტორია საჭიროებს განსაკუთრებულ ზრუნვას წყალთა მეურნეობის თვალსაზრისით. ურბანიზაციის ნეგატიური გავლენა ეკოსისტემაზე ფართოდაა გამოხატული მაზურის ტბების ტერიტორიაზე. არსებული წყალთა მეურნეობის სისტემები საჭიროებს შეცვლას, რაც იწყება დაპროექტებით.
გაიმართა დისკუსია, სადაც მომხსენებელმა პასუხები გასცა დასმულ შეკითხვებს.
სხდომა შეაჯამა და დამსწრე საზოგადოებას მობრძანებისათვის მადლობა გადაუხადა საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა რ. მეტრეველმა.
აგროინოვაციების კომისიის სხდომა
მიმდინარე წლის 24 ივლისს შედგა კომისიის სხდომა, რომელზეც მოხსენებით: „ნუშის ინტროდუცირებული ჯიშების მოყვანის პერსპექტივები აგროეკოლოგიური ფაქტორების გათვალისწინებით აღმოსავლეთ საქართველოში“ გამოვიდა სოფლის განვითარების სააგენტოს რეგიონული მართვის სამსახურის უფროსი, აგრარულ მეცნიერებათა აკადემიური დოქტორი ნინო დეკანოიძე.
მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ დღეის მდგომარეობით აღმოსავლეთ საქართველოში ნუშის მსხმოიარე სამრეწველო ბაღებიდან მხოლოდ მცირედი არის სრულმსხმოიარე. თუმცა სახელმწიფო და კერძო ინვესტიციით გაშენების პროცესი აქტიურად მიმდინარეობს და ინტროდუცირებული ჯიშებით გაშენებული ინტენსიური ტიპის ბაღების ფართობი საგრძნობლად იზრდება. კლიმატის ცვლილებებიდან გამომდინარე, შეცვლილი ბუნებრივი პირობები, ჯიშისადმი წაყენებული მოთხოვნები, როგორიცაა: რეგულარული მაღალხარისხოვანი მოსავლის მიღება, საგვიანო ყვავილობა, ნაყოფის მაღალი ხარისხი და ტექნოლოგიური მაჩვენებლები, გამძლეობა მავნებელ-დაავადებების მიმართ, განაპირობებს მის შემდგომში გავრცელებას.
ნუშის ინტროდუცირებული ჯიშების ბიოლოგიური და სამეურნეო-ტექნოლოგიური თავისებურებების შესწავლა, მათი შემდგომში სამრეწველოდ გავრცელების მიზნით არის უმნიშვნელოვანესი წინაპირობა იმისთვის, რომ მოსავლის რაოდენობრივი და ხარისხობრივი მაჩვენებელი იყოს მაღალი, რომლის განსაზღვრა მიმდინარე ეტაპზე ხორციელდება 2021 წლის 28 დეკემბრის N618 საქართველოს მთავრობის დადგენილებით დამტკიცებული ტექნიკური რეგლამენტის მიხედვით.
ზემოთ აღნიშნული ფაქტორების არსებობიდან გამომდინარე, ჩატარებული კვლევების შედეგები ფართოდ ვრცელდება ნუშის კულტურის მწარმოებელ ფერმერებში და ასევე იმ პირთა ჯგუფებში, რომლებიც ამ კულტურის წარმოებით არიან დაინტერესებულნი.
მოხსენების შემდეგ გამართულ დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს აკადემიკოსებმა გურამ ალექსიძემ, ნოდარ ჭითანავამ, ალექსანდრე დიდებულიძემ, პროფესორებმა ომარ თედორაძემ, ნუგზარ ებანოიძემ, თამაზ ბიჭიაშვილმა და ოთარ ქარჩავამ, დოქტორებმა გოჩა ცოფურაშვილმა, ნიკოლოზ კიკნაველიძემ, გიორგი ქუთელიამ, შოთა მაჭარაშვილმა. თავისი დადგენილებით სხდომამ მოიწონა მოხსენება და მომხსენებლის მაღალი კომპეტენტურობა, დაეთანხმა მას აღმოსავლეთ საქართველოს პირობებში ნუშის კულტურის უფრო ფართო გავრცელების პერსპექტივების თაობაზე, თუნდაც იმის გათვალისწინებით, რომ ნუშის მოსავალი ქვეყანაში გაიზარდა 32 ტონიდან (2015 წელს) 7 ათას ტონამდე (2023 წელს); საკითხების გადასაწყვეტად და მიზნობრივი რეკომენდაციების მოსამზადებლად საჭიროა საგანმანათლებლო, სამეცნიერო-კვლევით და საექსტენციო სამსახურების კოორდინირებული მუშაობა ნუშის კულტურის მწარმოებელ ფერმერებთან.