2016 წლის 16-23 ოქტომბერს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ერთწლოვანი კულტურების კვლევის დეპარტამენტის უფროსი, საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის ბოსტნეული კულტურების ეროვნული კოორდინატორი დოქტ. ნატო კაკაბაძე და სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტის თანაშემწე, საერთაშორისო ურთიერთობების კოორდინატორი თინათინ ეპიტაშვილი კორეის სოფლის მეურნეობის განვითარების ადმინისტრირების აგრობიომრავალფეროვნების ეროვნული ცენტრის მიწვევით სამუშაო ვიზიტით ვიმყოფებოდით სამხრეთ კორეაში. ვიზიტი განხორციელდა ერთობლივი პროექტის ფარგლებში, რომლის მიზანი და ამოცანა იყო მცენარეთა გენეტიკური რესურსების გაცვლის, მართვისა და კვლევის ორმხრივი თანამშრომლობის სისტემის განხილვა.
აგრობიომრავალფეროვნების ცენტრი განლაგებულია ქალაქ ჯეონჯუში. სადაც მოთავსებულია ცენტრალური მცენარეთა გენეტიკური რესურსების (გენპლაზმა) ბანკი, ხოლო დუბლიკატი ინახება სამხრეთ კორეის ქალაქ სუონში (მოვინახულეთ გენბანკის დუბლიკატი საცავიც). გენბანკში 280 ათასამდე მცენარე ინახება (მოკლევადიანი +40C და გრძელვადიანი -200C შენახვის მაცივარი, კრიოკონსერვაცია, in-vitro ლაბორატორია, დნმ-ის და მიკროორგანიზმების კონსერვაცია), მოვინახულეთ მოლეკულარული გენეტიკის ლაბორატორია, მეხილეობის კვლევითი ინსტიტუტი, სასოფლო სამეურნეო კვლევითი ცენტრი.
ვიზიტის ფარგლებში ასევე ვიმყოფებოდით კუნძულ ჯეჯუზე, სადაც განლაგებულია კლიმატის ცვლილებისა და სოფლის მეურნეობის კვლევითი ინსტიტუტი. გავეცანით სასოფლო სამეურნეო კულტურების: ბოსტნეულის, ხეხილოვანი კულტურების, ციტრუსების მოვლა-მოყვანის თანამედროვე ტექნოლოგიებს და უშუალოდ ჯვარედინმტვერია ბოსტნეული კულტურების მეთესლეობას ორანჟერიებში. შესაბამისი დაფინანსების და ტექნიკური მხარდაჭერის შემთხვევაში შესაძლებელია ამ ტექნოლოგიების საქართველოს პირობებში ადაპტირება.
ჩვენს მიერ სათანადო დოკუმენტაციით წაღებული იქნა ბოსტნეული, ბაღჩეული, მწვანილეული, პარკოსანი კულტურების 100 ნიმუში:
1. Fhaseolus Vulgaris L- ჩვეულებრივი ლობიო 18 ნიმუში
2. Melongena - ბადრიჯანი 3 ნიმუში
3. Anethum Graveolens L –ცერეცო 1 ნიმუში
4. Lycopersicum esculentum Mill – პამიდორი 11 ნიმუში
5. Allium cepa L – თავიანი ხახვი 10 ნიმუში
6. Cucurbita Pepo L –მაგარკანიანი გოგრა 2 ნიმუში
7. Cucurbita Moschita Duch – თაფლა გოგრა 2 ნიმუში
8. Brassica Capitata Lizg(Likani) – თავიანი კომბოსტო 1 ნიმუში
9. Cucumis Sativus (Nejini) – კიტრი 12 ნიმუში
10. Anethum sp. - კამა 4 ნიმუში
11. Daucus Carota L (Nantis) – სტაფილო 3 ნიმუში
12. Beta Vulgaris L (Bordo) -- ჭარხალი 2 ნიმუში.
13. Apium graveolens - ნიახური 3 ნიმუში
14. Petroselium crispum - ოხრახუში 5 ნიმუში
15. Crocus sativus - ზაფრანა 3 ნიმუში
16. Lepidium sativum L.- წიწმატი 1 ნიმუში
17. Trigonella - უცხო სუნელი 4 ნიმუში
18. Mayz - სიმინდი საბოსტნე 5 ნიმუში
19. Pea - ბარდა 2 ნიმუში
20. Green – კანაფხალი 1 ნიმუში
21. Raphanus - ბოლოკი 1 ნიმუში
22. Cuminum cyminum - ძირა 2 ნიმუში
23. Vicia faba - ცერცვი 4 ნიმუში
სამხრეთ კორეის აგრობიომრავალფეროვნების ცენტრიდან ერთობლივი პროექტის ფარგლებში წინასწარი შეთანხმების საფუძველზე ჩამოვიტანეთ ბოსტნეული კულტურების გენპლაზმა 105 ნიმუში და ინ-ვიტრო მცენარეები: ბატატი, ქრიზანტემა, რომელიც სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ბაზაზე გამოიცდება მომდევნო წლებში. ფენოლოგიური და ბიომეტრიული დაკვირვებების საფუძველზე გამორჩეულ პერსპექტიულ ჯიშ-ნიმუშებზე მომზადდება სათანადო დოკუმენტაცია ორგანიზაცია “საქპატენტზე” გადასაცემად, რათა დარეგისტრირდეს და დაიშვას საქართველოს სხვადასხვა მუნიციპალიტეტებში გასავრცელებლად. ამით საქართველოს გენეტიკური რესურსები მრავალფეროვანი გახდება და გენპლაზმა შეინახება თესლის ბანკში.
1. Brassica juncea – kombosto 15 nimuSi;
2. Capsicum annuum L. – wiwaka 15 nimuSi;
3. Cucumis melo – nesvi 15 nimuSi;
4. Raphanus sativus L. – boloki 15 nimuSi;
5. Brassica rapa subsp. Pekinensis – Cinuri kombosto 15 nimuSi;
6. Lactuca sativa L. – laktuka (salaTa) 15 nimuSi;
7. Spinacia oleracea – ispanaxi – 15 nimuSi.
მიმდინარე წლის ივნისი-ივლისის თვეში ქართველი და კორეელი მეცნიერების მიერ მოეწყო ექსპედიცია საქართველოს რეგიონებში: აჭარა, ქართლი, მცხეთა-მთიანეთი, კახეთი, მარნეული, ბოლნისი, სადაც შერჩეული იქნა ბოსტნეულ – ბაღჩეული, პარკოსნების, მწვანილეულის სათესლე მასალა და ვაზის ნამხრევები, ჯამში 580 ნიმუში, რომლებიც ხანგრძლივი ვადით შეინახება კორეის აგრობიომრავალფეროვნების ცენტრის გენბანკში.
კორეაში გაგზავნილი კულტურები:
1. ბოსტნეული – 119 ნიმუში;
2. ბაღჩეული – 72 ნიმუში;
3. პარკოსანი – 129;
4. მწვანილეული – 157;
5. მარცვლოვანი – 7 ნიმუში;
6. ვაზი – 70 ნიმუში.
გენბანკის ლაბორატორია: პრეზიდენტის თანაშემწე, მაგისტრი თინათინ ეპიტაშვილი; დოქტორი ნატო კაკაბაძე.