მიმდინარე წლის 25 სექტემბერს შედგა აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა, რომელზეც მოხსენებით: „სელექციური მეთოდების გამოყენებითა და ახალი ტექნოლოგიების ინტეგრირებული მართვით ციტრუსოვანთა ახალი ფორმების მიღება“ გამოვიდა ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ასოცირებული პროფესორი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი ნინო ყიფიანი.
თავის გამოსვლაში მომხსენებელმა ისაუბრა სელექციური მეთოდებისა და ახალი ტექნოლოგიების გამოყენებით ციტრუსების ახალი ფორმების მიღებაზე. აღინიშნა, რომ ციტრუსოვანთა სელექციაში ეფექტიან მეთოდს წარმოადგენს შორეული ჰიბრიდიზაცია, რომლის დროსაც ჰიბრიდულ ორგანიზმში შესაძლებელია განსხვავებულ გენომთა გაერთიანება. შორეული ჰიბრიდიზაცია ასევე უალტერნატივო მეთოდია ციტრუსოვან კულტურათა საწარმოო მიზნით გავრცელების მიმართულებითაც, რომლის მალიმიტირებელ ფაქტორს მათი დაბალი ყინვაგამძლეობა წარმოადგენს.
კვლევის მიზანი გახლდათ ჰიბრიდულ ორგანიზმში სასურველი სამეურნეო მაჩვენებლების გაერთიანება, განსაკუთრებით კი ყინვაგამძლეობის ამაღლება. აღნიშნული მიზნის მისაღწევად მამა საწყისი კომპონენტების სახით შერჩეულ იქნა გენეტიკურად შეცვლილი ტაქსონები-პონცირუს ტრიფოლიატის სახეობის შიგნით გამორჩეული სპონტანური მუტანტური ფორმები (M1 და M2), რომლებიც არ შეიცავენ, ან უმნიშვნელო რაოდენობით შეიცავენ საკვებად უვარგის მწარე, ფისისებრ და არასასიამოვნო არომატის მქონე ეთერზეთოვან ჯირკვლებსა და ალკალოიდურ ნივთიერებებს: აკროლეინს, ნარინგინს; რაც შეეხება დედა საწყის კომპონენტებს (ლიმონი, ფორთოხალი, გრეიპფრუტი, მანდარინი) ისინი განთავსებულია ქ. ქუთაისში, აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აგრარულ მიმართულებათა სამეცნიერო-კვლევით ცენტრში.
ზემოთ აღნიშნული რეკომბინანტების შეჯვარების მიხედვით, ჯერ კიდევ 2010-2012 წლებში, შოთა რუსთაველის სამეცნიერო ფონდის მიერ დაფინანსებული საგრანტო პროექტების ფარგლებში განხორციელებული კვლევის შედეგად მიღებული იქნა მრავალრიცხოვანი ჰიბრიდული თესლნერგები, რომელთაგან გამორჩეული იქნა 182 ფორმა მათი სელექციური და პრაქტიკული მნიშვნელობის დასადგენად. 2017 წლიდან დღემდე დაკვირვების საფუძველზე მიმდინარეობს ყველაზე საინტერესო ჰიბრიდული თესლნერგების შესწავლა და მათგან პერსპექტიული ფორმების გამორჩევა.
მოხსენების დასრულების შემდეგ გაიმართა დისკუსია. დოქტორმა ნ. ყიფიანმა ამომწურავი და არგუმენტირებული პასუხები გასცა დოქტორების: გოჩა ცოფურაშვილის, ეკატერინა კაციტაძის, გიორგი ქუთელიას, პროფესორების: ოთარ ქარჩავას, ომარ თედორაძის, თამაზ ბიჭიაშვილის, აკადემიკოს თენგიზ ყურაშვილის შეკითხვებს.
წარმოდგენილ თემასთან დაკავშირებით აზრი გამოთქვეს: მოხსენების რეკომენდატორმა აკადემიკოსმა როლანდ კოპალიანმა, დოქტორებმა: გოჩა ცოფურაშვილმა, ეკატერინა კაციტაძემ, გიორგი ქუთელიამ, ნელი მახვილაძემ, ნოდარ ხოხაშვილმა, პროფესორებმა: თამაზ ბიჭიაშვილმა, ომარ თედორაძემ, აკადემიკოსმა ალექსანდრე დიდებულიძემ. მათ დადებითად შეაფასეს წარმოდგენილი ნაშრომი, ხაზი გაუსვეს თემის აქტუალობას და მნიშვნელობას, ხოლო მომხსენებელს უსურვეს შემდგომი წარმატებები.
სხდომამ დაადგინა: მოწონებული იქნეს წარმოდგენილი მოხსენება; ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აგრარულ მიმართულებათა სამეცნიერო კვლევით ცენტრში, საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოს როლანდ კოპალიანის ხელმძღვანელობით ციტრუსოვან მცენარეთა გენოფონდის შევსებისა და ამორტიზებული ბაღების აღდგენა-რეაბილიტაციის დროს, გათვალისწინებული იქნეს გამორჩეულ ჰიბრიდულ ფორმებზე: ლიმონი - ფორმა #24, ფორმა #136; მანდარინი - ფორმა #127, ფორმა #117; ფორთოხალი - ფორმა #44, ფორმა #18; გრეიპფრუტი-ფორმა #102, ფორმა #143 შემდგომი კვლევების ჩატარების პერსპექტიულობა.