საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიისაგრონომიულ მეცნიერებათა განყოფილება

2022 წლის 21 აპრილის ჩატარდა სამეცნიერო განყოფილების სხდომა შემდეგი დღის წესრიგით:

1.აკადემიკოს როლანდ კოპალიანისანგარიში 2021 წელს გაწეული სამეცნიერო საქმიანობისა და სამომავლო გეგმების შესახებ; (ანგარიში იხილეთ ბმულზე).

2.საქართველოს სუბტროპიკული სოფლის მეურნეობის პრიორიტეტული მიმართულებების განვითარების პრობლემების და პერსპექტივების შესახებ.

მომხსენებელი: აკადემიკოსიროლანდ კოპალიანი;

(აკად. რ. კოპალიანის მოხსენება იხილეთ ბმულზე).

3. აკადემიკოს რეზო ჯაბნიძისანგარიში 2021 წელს გაწეული სამეცნიერო საქმიანობისა  და  სამომავლო გეგმების შესახებ.

(ანგარიში იხილეთ ბმულზე).

4.ინფორმაცია აჭარაში ციტრუსოვანი კულტურების არსებული მდგომარეობის და  განვითარების პერსპექტივების შესახებ.

მომხსენებელი: აკადემიკოსი რეზო ჯაბნიძე. (აკად. რ. ჯაბნძის მოხსენება იხილეთ  ბმულზე). 

5. მიმდინარე საკითხები.

            2022 წლის 20 აპრილს შედგა კომისიის სხდომა, რომელზეც მოხსენებით: „კლიმატის ცვლილების გავლენა სასოფლო-სამეურნეო და ტყის მავნებელ დაავადებებზე“ წარსდგა ბიოლოგიის დოქტორი მედეა ბურჯანაძე (ვასილ გულისაშვილის სატყეო ინსტიტუტი, საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტი).

მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ კლიმატის ცვლილება გლობალური გარემოს დაცვითი პრობლემაა, რომელსაც განაპირობებს: ატმოსფეროს დაბინძურება, ტემპერატურის მატება, სათბურის გაზების ნეგატიური ეფექტი, ჰაერში ნახშირორჟანგის კონცენტრაციის ზრდა, გამონაბოლქვი აირები და ა.შ.

აღნიშნული ხელს უწყობს ტყეებში ხანძრების, გვალვების, მეწყრული პროცესების, ქარიშხლების გააქტიურებას, მავნებლების და მათგან გამოწვეული დაავადებების გავრცელებას; შედეგად, ზიანი ადგება ბუნებას, მცირდება სასოფლო-სამეურნეო კულტურების მოსავლიანობა, რაც თავის მხრივ უარყოფითად მოქმედებს ქვეყნის   სასურსათო უსაფრთხოებაზე.

მიმდინარე არასასურველი პროცესები გავლენას ახდენს მაკრო- და მიკროორგანიზმების პოპულაციებზე. მწერებს და პათოგენებს კლიმატის ცვლილებასთან მიმართებაში აქვთ უფრო სწრაფი რეაგირების და ადაპტაციის უნარი, ვიდრე მათ მასპინძელ ხე-მცენარეებს, რადგან უფრო მგრძნობიარენი არიან ფიზიოლოგიური თვალსაზრისით. შესაძლოა მეორადი მავნე მწერების აფუტკრება და ტრანსფორმირება პირველად მავნებლებად, რაც მასშტაბურად ზრდის არასასურველ პროცესებს.   მავნებელ-დაავადებების მასობრივი გამრავლების შემთხვევაში სასოფლო - სამეურნეო კულტურები ზიანდება, ტყეები ხმება. ხე-მცენარეების გამოშრობა კი, ხელს უწყობს ხანძრების გაჩენას, შედეგად ნახშირბადი დიდი რაოდენობით გროვდება ატმოსფეროში, რაც ხელს უწყობს გარემოს დაცვითი პრობლემების შემდგომ გამწვავებას. ადგილი აქვს სეზონურ ცვლილებებს, ატმოსფერული ნალექების შემცირებას, რაც არახელსაყრელ პირობებს უქმნის მწვანე ნარგავებს, უარყოფითად მოქმედებს ტყის სიჯანსაღეზე, სიცოცხლისუნარიანობასა და ზოგადად რეგიონების ბიომრავალფეროვნებაზე. ტყის ხე-მცენარეები, მწვანე საფარი, მავნებლები და მათი ბუნებრივი მტრები იწყებენ გადაადგილებას, იცვლიან პირვანდელ ადგილმდებარეობას, ირღვევა ფენოლოგია და სინქრონულობა.

მცენარეული ეკოსისტემა წარმოადგენს რა ნახშირორჟანგის შთანთქმის მძლავრ მექანიზმს, მისი როლი უმნიშვნელოვანესია, ამიტომ აუცილებელია ტყეები, მწვანე ნარგავები და მცენარეული საფარი დავიცვათ დაზიანებისგან და მავნე ფაქტორების ზემოქმედებისგან.

მოხსენების შემდეგ გამართულ დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ, აკადემიკოსმა ნოდარ ჭითანავამ, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ანალიტიკური სამმართველოს უფროსმა ნოდარ ხოხაშვილმა, ექსპერტმა გოჩა ცოფურაშვილმა, დოქტორმა არჩილ სუპატაშვილმა, აკადემიკოსმა ალექსანდრე დიდებულიძემ, რომლებმაც ხაზი გაუსვეს წარმოდგენილი მასალის აქტუალობასა და ინფორმაციულობას.

საქართველოს მთავრობის 2018 წლის 29 აგვისტოს დადგენილება №442

„რისკის ანალიზის ფარგლებში რისკის შეფასების, რისკის მართვისა და რისკის 

კომუნიკაციის პროცედურების  დამტკიცების  შესახებ“ შეგიძლიათ იხილოთ ბმულზე

                  საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემია აგრძელებს დისკუსიას საქართველოში მარცვლეული კულტურების და კერძოდ ხორბლის წარმოების მოცულობის გაზრდისათვის გასატარებელი ღონისძიებების შესახებ.

წარმოგიდგენთ აკად. პაატა კოღუაშვილის, პროფ. მ. დოლიძის და დოქტ. დ. გალეგაშვილის სტატიას „შეგვიძლია მეტი ქართული ხარისხიანი პური ვაწარმოოთ“, სადაც კარგად არის ახსნილი, რომ ქვეყანა, რომელსაც გააჩნია ხელსაყრელი ბიოგეოკლიმატური პირობები მარცვლეულის წარმოების გადიდებისთვის, მისი მოყვანის უნარჩვევები და ტრადიციები, მარცვლეულის გადამმუშავებელი საწარმოო სიმძლავრეები და წარმოებული პროდუქციის გასაღების ადგილობრივი ბაზარი, არ უნდა იყოს აბსოლუტურად დამოკიდებული სხვა სახელმწიფოებიდან მარცვლეულის იმპორტზე (მითუმეტეს რომ იმპორტირებული ხორბალი უხარისხო და ძირითადად საფურაჟეა).

ამოცანის გადაწყვეტის ერთ-ერთ მთავარ მიმართულებად ქვეყანაში არსებული აგრარული პოლიტიკის შეცვლა და მისი მსოფლიო გლობალურ გამოწვევებთან შესაბამისობაში მოყვანა უნდა იქნეს მიჩნეული.

(აკად. პ. კოღუაშვილის, პროფ. მ. დოლიძის და დოქტ. დ. გალეგაშვილის სტატია „შეგვიძლია მეტი ქართული ხარისხიანი პური  ვაწარმოოთ“, იხილეთ ბმულზე).

გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილება

2022 წლის 19 აპრილს ჩატარდა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის გარემოს დაცვისა და

სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების სხდომა შემდეგი დღის წესრიგით:          

1. აჭარის ტყეების თანამედროვე მდგომარეობა და     პრევენციული ღონისძიებების შესახებ.

მომხსენებელი:საქართველოს საპატრიარქოს წმინდა ტბელ აბუსერისძის სახელობის უნივერსიტეტის პროფესორი, სსიპ აჭარის სატყეო სააგენტოს მავნებელ-დაავადებათა წინააღმდეგ ბრძოლის სამსახურის უფროსი, სოფლის მეურნეობისდოქტორი რეზო ვასაძე;

(დოქტ. რ. ვასაძის მოხსენება იხილეთ ბმულზე 01, 02. );

2. საქართველოში გავრცელებული ტყის ტიპების შესახებ.  

მომხსენებელი:აგრარული უნივერსიტეტის პროფესორი, სოფლის მეურნეობისდოქტორი ნატო კობახიძე. 

(პროფ. ნ. კობახიძის მოხსენება იხილეთ ბმულზე)

3 მიმდინარე საკითხები.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის გამოჩენილი

და ღვაწლმოსილი მეცნიერების გახსენება

     საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიამ, დაარსებიდან 65 წლის მანძილზე, დიდი და საინტერესო გზა განვლო. იგი არის თვითმართვადი სამეცნიერო დაწესებულება, სრული ავტონომიური უფლებებით და სახელმწიფოს დაფინანსებით, ქვეყანაში აგრარულ მეცნიერებათა პრიორიტეტული მიმართულებების განმსაზღვრელი, სამეცნიერო - კვლევითი სამუშაოების კოორდინატორი, მთავრობის მეცნიერული მრჩეველი აგრარულ საკითხებში.

     ქართველმა მეცნიერებმა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წევრებმა დიდი და წარმატებული სამუშაოები შეასრულეს სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა და ცხოველთა ახალი ჯიშებისა და ჰიბრიდების გამოყვანის, სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მოვლა-მოყვანის პროგრესული, ზონალური ტექნოლოგიების, ნიადაგის დამუშავების, განოყიერების, ნათესებისა და ნარგაობების მოვლის, თესლთმცოდნეობის, თესლბრუნვების სქემების, აგროქიმიური კარტოგრამების, მიწის კადასტრის შედგენის, ნიადაგის ნაყოფიერების შენარჩუნებისა და აღდგენის სისტემების დამუშავების, სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა მავნე ორგანიზმებია წინააღმდეგ ბრძოლის ინტეგრირებული სისტემების დამუშავების, ზონალური პირობების მიხედვით მოდიფიცირებული მანქანათა სისტემებისა და მაღალი სამანქანო ტექნოლოგიების შექმნის, წყლის რესურსების გამოყენებისა და მართვის რეკომენდაციების, კოლხეთის დაბლობის დაშრობისა და სასოფლო-სამეურნეო ათვისების მიკრო - რეგიონული სისტემის, კვების მრეწველობის ახალი, კონკურენტუნარიანი პროდუქციის საწარმოებლად გამიზნული პროგრესული ტექნოლოგიების დამუშავების ხაზით, რამაც საფუძველი დაუდო ჩამოყალიბებულიყო სოფლის მეურნეობის გაძღოლის ერთიანი, მეცნიერულად დასაბუთებული კომპლექსური ტექნიკურ-ტექნოლოგიური და ეკონომიკურ-ორგანიზაციული ზონალური სისტემები.

     საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წარმატებებში უდიდესი წვლილი შეიტანეს გამოჩენილმა მეცნიერებმა, რომლებიც დღეს არ არიან ჩვენს გვერდით, მაგრამ მათი ღვაწლი და დამსახურება არასდროს არ მიეცემა დავიწყებას.

     დღეს კიდევ ერთხელ ვიხსენებთ გამოჩენილ და ღვაწლმოსილ მეცნიერებს და პატივს მივაგებთ მათ ხსოვნას.

(სიამაყით მოსაგონარ და პატივმისაგები ღირსეული აკადემიკოსების სიას გთავაზობთ ბმულზე)

მარცვლეულის მზარდი წარმოება -

გადაუდებელი სახელმწიფოებრივი აუცილებლობაა!

დღეისათვის, მსოფლიოში მიმდინარე რთული და სახიფათო პროცესების გამო, სასურსათო უშიშროების პრობლემის გადაწყვეტა ქვეყნის პოლიტიკური და ეკონომიკური დამოუკიდებლობის შენარჩუნების ტოლფასია.

ამ მხრივ ყურადსაღებია FAO-ს განცხადება მოსალოდნელი სასურსათო კრიზისის შესახებ 2022-2025 წლებში და რომ იაფი საკვების ეპოქა დასრულდა დედამიწაზე.

აღნიშნული განცხადების საფუძველზე მნიშვნელოვანია, რომ საკუთარი წარმოების სასურსათო უზრუნველყოფა უნდა გახდეს საქართველოს მთავრობის მთავარი ამოცანა, რასაც შეუძლია მულტიპლიკაციური ეფექტის მოცემა და გაძლიერებული მიგრაციის პროცესში მყოფი სოფლის გადარჩენა.

ამ მიმართულებით წამოჭრილი პრობლემების გადასაწყვეტად საინტერესოა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოს პაატა კოღუაშვილის სტატია „მარცვლეულის მზარდი წარმოება-გადაუდებელი სახელმწიფოებრივი აუცილებლობაა“, რომელსაც ვთავაზობთ აკადემიის ვებ-გვერდის მომხმარებლებს.

(აკად. პ. კოღუაშვილის სტატია „მარცვლეულის მზარდი წარმოება - გადაუდებელი სახელმწიფოებრივი აუცილებლობაა“, იხილეთ ბმულზე).

         2022 წლის 30 მარტს შედგა კომისიის სხდომა, რომელზეც მოხსენებით: „ხორბლის ქართული ენდემური სახეობების და ხალხური ჯიშების მდგრადი გამოყენების მნიშვნელობა და შესაძლებლობები“, წარსდგა ქართული ხორბლის მწარმოებელთა გაერთიანების დამფუძნებელი და გამგეობის თავჯდომარე ასმათ ლალი მესხი.

მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ საქართველო გამორჩეულია მარცვლეული კულტურების მრავალფეროვნებით, მისი ტერიტორია ხორბლის, ქერის, ჭვავის, ღომის, ფეტვის, სელის ერთ-ერთ სამშობლოდაა მიჩნეული, ხოლო ხორბალი – პური არსობისა, წამყვანია მარცვლეულ კულტურებს შორის. მსოფლიოს ვერც ერთი ქვეყანა ვერ ედრება საქარველოს ხორბლის სახეობათა და ფორმათა მრავალფეროვნებით. ხორბლის ქართული ენდემური სახეობები: მახა, კოლხური ასლი, ზანდურები და დიკა საუკეთესო მასალაა სელექციისთვის, მათი ძლიერი იმუნიტეტის, არახელსაყრელ გარემოსთან შეგუების უნარის და სტაბილური მოსავლიანობის გამო. აღსანიშნავია ენდემების და ხალხური ჯიშების მაღალი კვებითი ღირებულება და საუკეთესო გემო.

რადგან ხორბლის ქართული ენდემური სახეობები და ხალხური ჯიშები გადაშენების საფრთხის ქვეშაა, ხორბლის მწარმოებელთა გაერთიანების ინიციატივით „ქართული ხორბლის კულტურა“ იუნესკოს გადაუდებელი დაცვის საჭიროების მქონე არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაშია წარდგენილი. ამ ჯიშების გადარჩენის ერთ-ერთი გზა არის მათი დაბრუნება ჯანსაღ კვებაში. მნიშვნელოვანია მათი გავრცელება და ადგილწარმოშობის დასახელების საქპატენტში რეგისტრაცია.

მომხსენებლვა აღნიშნა, რომ შესაძლებელია ხორბლის აბორიგენი ჯიშები გავხადოთ შემოსავლიანი და მდგრადი, ვაწარმოოთ უმაღლესი ხარისხის თესლი, მარცვალი, ფქვილი, პურეული, ბურღული, მაკარონი. უახლოეს მომავალში, ქართულმა ხორბალმა ისევე უნდა დაიმკვიდროს თავისი ადგილი შიდა და გარე ბაზრებზე, როგორც ქართულმა ღვინომ, რადგან საქართველო პურისა და ღვინის სამშობლოა.  

მოხსენების შემდეგ გამართულ დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ, პროფესორმა ცოტნე სამადაშვილმა, საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მრჩეველმა ომარ კაჭარავამ, მეწარმე-მეფუტკრემ თეიმურაზ ღოღობერიძემ, პროფესორმა ალექსი ნონიაძემ, აკადემიკოსებმა ნოდარ ჭითანავამ და ალექსანდრე დიდებულიძემ, რომლებმაც ხაზი გაუსვეს წარმოდგენილი მასალის აქტუალობასა და ინფორმაციულობას. ერთხმად მიღებული კომისიის სხდომის დადგენილება გადაეცემა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდიუმს.

იმ ადამიანებისათვის (დარგის სპეციალისტები, ფერმერები, ბაკალავრები, მაგისტრები, დოქტორანტები, სხვადასხვა სფეროს მეცნიერები და ა.შ.), რომლებსაც თავიანთი იდეების განსახორციელებლად ტექნიკური საშუალებები არ აქვთ, აგრეთვე დამწყებ და პატარა კომპანიებისთვის თანამედროვე ტექნოლოგიით აღჭურვილი ისეთი რესურსების შემოთავაზება, რომლებიც მათთვის ძნელად ხელმისაწვდომია, დღეს აწარმოებენ ტექნოპარკები. ტექნოპარკი (სამეცნიერო-ტექნოლოგიური პარკი) თავისუფალი ეკონომიკური ზონის ნაირსახეობაა, რომელიც ორიენტირებულია ახალი ტექნოლოგიების მოზიდვასა და მეცნიერებატევადი წარმოების განვითარებაზე და ნიშნავს განათლების, მეცნიერების, წარმოების, ბიზნესისა და სახელმწიფო სექტორის ინტეგრაციას, რომელსაც, როგორც წესი, თან ახლავს გადასახადებისა და დაბეგვრის შეღავათიანი სისტემა. ტექნოპარკების შექმნით დაინტერესებულნი არიან არა მხოლოდ კერძო საწარმოები ან უნივერსიტეტები, არამედ მთავრობებიც, ვინაიდან ტექნოპარკები ხელს უწყობს ქვეყნის ეკონომიკურ აღმავლობასა და მარგინალური რეგიონების განვითარებას.

ზემოთ აღნიშნულიდან გამომდინარე მიზანშეწონილად ჩაითვალა ჩვენი ვებ-გვერდის მომხმარებლებისათვის და არა მარტო, მიგვეწოდებინა გარკვეული ინფორმაცია ტექნოპარკების შესახებ და მისი პერაპექტივები ჩვენს ქვეყანაში.

(საქართველოში ტექნოპარკების განვითარების პერსპექტივები - იხილეთ ბმულზე).

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის მეცხოველეობისა და

ვეტერინარიის მეცნიერებათა განყოფილება

2022 წლის 31 მარტს ჩატარდა განყოფილების სხდომა შემდეგი დრის წესრიგით:

1.აკადემიკოს ანატოლი გიორგაძისანგარიში 2021 წელს გაწეული სამეცნიეროსაქმიანობისშესახებ (აკად. ა. გიორგაძის მოხსენება იხილეთ ბმულზე);

2.კვერცხის, როგორც ცილის დეფიციტის შევსების საუკეთესო საშუალების შესახებ.

მომხსენებელი: აკადემიის სამეცნიერო განყოფილებების სწავლული მდივანი,

სოფლის მეურნეობისდოქტორი მარინე ბარვენაშვილი (დოქტ. მ. ბარვენაშვილის მოხსენება იხილეთ ბმულზე).

3. მიმდინარე საკითხები.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის სურსათის უვნებლობისა და სასურსათო ტექნოლოგიის მეცნიერებათა განყოფილება

2022 წლის 30 მარტს ჩატარდა განყოფილების სხდომა შემდეგი დღის წესრიგით:  

1. აკადემიკოს ედიშერ კვესიტაძისანგარიში 2021 წელს გაწეული სამეცნიერო საქმიანობისა და სამომავლო გეგმების შესახებ

(აკად. ე. კვესიტაძის .ანგარიში იხილეთ ბმულზე);

2. ინფორმაცია სპეციფიკური ფერმენტების მეშვეობით რძის გადამუშვების ინოვაციური ტექნოლოგიის შესახებ.

მომხსენებელი: აკადემიკოსი ედიშერ კვესიტაძე (აკად. ე.კვესიტაძის ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე).

3. მიმდინარე საკითხები.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის    

  აგროინჟინერიის მეცნიერებათა განყოფილების სხდომა

2022 წლის 23 მარტს ჩატარდა აგროინჟინერიის სამეცნიერო განყოფილების სხდომა შემდეგი დღის წესრიგით: 

1. აკადემიკოს  ელგუჯა შაფაქიძის  ანგარიში 2021 წელსგაწეული სამეცნიეროსაქმიანობისდა სამომავლო გეგმებისშესახებ

აკად. ე. შაფაქიძის მოხსენება იხილეთ ბმულზე;

2. ფერმერთა და მიწითმოსარგებლეთა ტექნიკაზე ხელმისაწვდომობის გაზრდის მიზნით საქართველოს სამანქანო სატრაქტორო პარკის მოკვლევის, ანალიზის,

რეკომენდაციების  და მიზნობრივი პროგრამების შემუშავების შესახებ.

მომხსენებელი: ტექნიკის მეცნიერებათა დოქტორი ომარ თედორაძე (მოხსენება იხილეთ ბმულზე).

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის

გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების

2022 წლის 21 მარტის სხდომა

2021 წლის 21 მარტს გაიმართა გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების სხდომა შემდეგი დღის წესრიგით:

1. აკადემიკოს გიორგი გაგოშიძის ანგარიში 2021 წელს გაწეული სამეცნიერო საქმიანობისა და სამომავლო გეგმების შესახებ (აკად. გ. გაგოშიძის ანგარიში იხილეთ ბმულზე).

2. კლიმატის გლობალური ცვლილების ფონზე ქ. თბილისის შემოგარენის ტყის შემქმნელი ძირითადი მერქნიანები და მათი გავრცელების თავისებურებების შესახებ.

მომხსენებლები:აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე;აკადემიკოს–მდივნის მოადგილე, აკადემიკოსიგიორგი გაგოშიძე;საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის აგრარული მეცნიერებების და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის სატყეო მიმართულების   დოქტორანტი გიორგი ჯინჭარაძე (მოხსენება იხილეთ ბმულზე).