მიმდინარე წლის 18 ივლისს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში ჩატარდა აკადემიის საერთო კრება. კრებას ესწრებოდა აკადემიის 24 ნამდვილი წევრი, (აკადემიკოსი), აკადემიის აპარატი, აკადემიის სტიპენდიატი, აკადემიის დარგობრივი მიმართულებების კოორდინატორები და მოწვეული სტუმრები, რომელთა შორის გახლდათ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე, აკადემიკოსი სოლომონ პავლიაშვილი და განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს მეცნერების განვითარების დეპარტამენტის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სამმართველოს უფროსი მინდია ოკუჯავა.

კრება გახსნა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ. მოკლე მისალმების შემდეგ მან დამსწრე საზოგადოებას გააცნო კრების დღის წესრიგი, რომლის შესაბამისად წარიმართა კრების მუშაობა. პირველი საკითხის ირგვლივ - ინფორმაცია საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის სურსათის უვნებლობის და სასურსათო ტექნოლოგიის (1 ადგილი) და ეკონომიკურ (1 ადგილი) მეცნიერებათა განყოფილებებში სტიპენდიატების ვაკანტური ადგილების დასაკავებლად კონკურსში მონაწილე კანდიდატების შესახებ, მოხსენებით გამოვიდა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის სურსათის უვნებლობის და სასურსათო ტექნოლოგიის და ეკონომიკის მეცნიერებათა განყოფილებების სტიპენდიატების ვაკანტურ ადგილებზე სტიპენდიატების ასარჩევად კონკურსის მაღალორგანიზებულად ჩატარების მიზნით აკადემიის პრეზიდენტის №52 ბრძანებით შექმნილი საექსპერტო-საკონკურსო კომისიის თავმჯდომარე - აკადემიკოსი ნოდარ ჭითანავა. მან კრების მონაწილეებს გააცნო შემოსულ კანდიდატთა ბიოგრაფიული მონაცემები. აღინიშნა, რომ სულ შემოსული იყო 3 განცხადება, 2 სურსათის უვნებლობის და სასურსათო ტექნოლოგიის მეცნიერებათა განყოფილებაში (საზოგადოებრივი ჯანდაცვის დოქტორი მაია მეტრეველი; ქიმიის დოქტორი დარეჯან დუღაშვილი), ერთი ეკონომიკურ მეცნიერებათა განყოფილებაში (ეკონომიკის დოქტორი ნატო ჯაბნიძე), თუმცა (საზოგადოებრივი ჯანდაცვის დოქტორ მაია მეტრეველის კანდიდატურა მოხსნილი იქნა კონკურსიდან საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის ა.წ. 1 ივლისის პრეზიდიუმის გადაწყვეტილებით (ოქმი №7) და აკადემიის პრეზიდენტის ა.წ. 1 ივლისის №53 ბრძანებით ერთჯერადად გაერთიანებული სურსათის უვნებლობის და სასურსათო ტექნოლოგიის, ეკონომიკურ და აგროინჟინერიის მეცნიერებათა განყოფილებების 2024 წლის 12 ივლისის საერთო კრებაზე გამოუცხადებლობის გამო. 

 შემდეგ დღის წესრიგის თანახმად მოსმენილი იქნა კონკურსანტთა მოხსენებები. აკადემიკოსთა მხრიდან დაისვა არაერთი შეკითხვა, რომელზედაც კონკურსანტებმა კვალიფიციური პასუხები გასცეს. აკადემიის წესდებისა და საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტის, აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტის, აკადემიის აკადემიკოს-მდივნის, აკადემიის პრეზიდიუმის სხვა წევრების, აკადემიის სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარის, აკადემიის სამეცნიერო განყოფილებების აკადემიკოს-მდივნების, აკადემიის ნამდვილი წევრების (აკადემიკოსების), აკადემიის საპატიო და უცხოელი წევრების და აკადემიის სტიპენდიატების არჩევნების   ჩატარების დებულების შესაბამისად ჩატარდა არჩევნები, რის შედეგად გამოვლინდა შემდეგი, აკადემიის სტიპენდიატებად არჩეულნი იქნენ: აკადემიის სურსათის უვნებლობის და სასურსათო ტექნოლოგიის მეცნიერებათა განყოფილებაში: ქიმიის დოქტორი დარეჯან დუღაშვილი, ხოლო ეკონომიკურ მეცნიერებათა განყოფილებაში, ეკონომიკის დოქტორი ნატო ჯაბნიძე. ინფორმაცია აღნიშნულთან დაკავშირებით კრებას გააცნო ხმის დამთვლელი კომისიის თავმჯდომარემ, აკადემიკოსმა ჯემალ კაციტაძემ.

აკადემიის ახლად არჩეულ სტიპენდიატებს აკადემიის სტიპენდიატობა   მიულოცა აკადემიის პრეზიდენტმა, ბატონმა გ. ჯაფარიძემ, რომელსაც დამსწრე საზოგადოებაც შეუერთდა.

აკადემიის საერთო კრების მე-4 საკითხად განხილული იყო ინფორმაცია საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიასა და საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმით გათვალისწინებულ საკითხთა (თემების) შესრულების მიმდინარეობის შესახებ.  

- სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის რესურსების ინტეგრირებული მართვის სისტემის ფორმირების კონცეპტუალური და მეთოდოლოგიური ასპექტები- რომლის გარშემოც ფართო მოხსენება გააკეთა აკადემიკოსმა ნოდარ ჭითანავამ. ბატონმა ნოდარმა მსმენელთა ყურაღება გაამახვილა ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორიცაა: საბაზრო პრინციპებზე ეროვნული ეკონომიკის გადასვლის პროცესი; განვლილ პერიოდში ქვეყნის განვითარების თავისებურებები და ტენდენციები; მიზეზ-ფაქტორები, რომლებმაც შეაფერხეს ქვეყნის განვითარება;        ეკონომიკური გარდაქმნების ზნეობრივი ასპექტები; საქართველოს მიწის რესურსების გამოყენების თანამედროვე მდგომარეობა და სხვ. მომხსენებელმა თითოეული საკითხის ირგვლივ გააკეთა მნიშვნელოვანი განმარტებანი, რის გამოც აუდიტორიის დიდი მოწონება დაიმსახურა.  

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წესდებაში ნაწილობრივი ცვლილებების შეტანის შესახებ დამსწრე საზოგადოებას ინფორმაცია მიაწოდა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ. აღინიშნა, რომ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს სახელწოდების შეცვლასთან დაკავშირებით საჭირო იყო აკადემიის წესდებაშიც ცვლილებების შეტანა, ასევე საჭირო იყო ნაწილობრივ სტილისტური შეცდომების შესწორებაც. წამოყენებულ საკითხებს აკადემიის აკადემიკოსთა მხრიდან სრული მხარდაჭერა გამოეცხადა.

დღის წესრიგის ბოლო საკითხთან დაკავშირებით - აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტის, აკადემიკოს გურამ ალექსიძის 85 და სამეცნიერო, პედაგოგიური და საზოგადოებრივი მოღვაწეობის 60 წლის და აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილის, აკადემიკოს ანატოლი გიორგაძის 55 და სამეცნიერო, პედაგოგიური და საზოგადოებრივი მოღვაწეობის 25 წლის იუბილისადმი მიძღვნილი ღონისძიება - სიტყვით გამოვიდა აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, რომელმაც აუდიტორიას გააცნო აკადემიკოს გ. ალექსიძის ბიოგრაფიული მონაცემები.

დოქტორ მარინე ბარვენაშვილის მოხსენების შემდეგ აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გ. ჯაფარიძემ სიტყვა გადასცა გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილეს, აკადემიკოს სოლომონ პავლიაშვილს.

ბატონმა სოლომონმა მადლობა გადაუხადა აკადემიის პრეზიდენტს მოწვევისათვის, რის შემდეგ მიულოცა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტად არჩევა, უსურვა წარმატება და წინსვლა ახალ პოზიციაზე.

 ბატონმა სოლომონ პავლიაშვილმა აკადემიკოს გ. ალექსიძეს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის, ბატონ ოთარ შამუგიას და პირადად თავისი სახელით მიულოცა საიუბილეო თარიღი. ხაზი გაუსვა აკადემიკოს გ. ალექსიძის დამსახურებას ქვეყნისა და ერის წინაშე. ყურადღება გაამახვილა მის სამეცნიერო საქმიანობაზე, მის ცნობადობაზე, როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე მის ფარგლებს გარეთ. „ბატონ გურამს გამოქვეყნებული აქვს 240-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი, მათგან 70-მდე საერთაშორისო გამოცემებში. მისი ხელმძღვანელობით დაცულია 20-მდე სადოქტორო დისერტაცია, რომელთა შორის არიან უცხოელი სპეციალისტებიც. აკად. გ. ალექსიძე საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტზე დღესაც დაუღალავი, გამორჩეული შემართებით ზრდის ახალ თაობას. მაგისტრატურის საგანმანათლებლო პროგრამებზე კითხულობს ლექციებს როგორც ქართულ, ასევე ინგლისურ ენაზე.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო გამოხატავს უდიდეს მადლიერებას ბატონი გ. ალექსიძის მიმართ, რომელმაც მამის, ცნობილი მეცნიერის, ვაზის დაცვის ერთ–ერთი ფუძემდებლის, პროფესორ ნიკო ალექსიძის საქმის გამგრძელებელმა უდიდესი წვლილი შეიტანა სასოფლო-სამეურნეო კულტურების მავნებელ-დაავადებათა წინააღმდეგ ინტეგრირებული ბრძოლის საქმეში“ - აღნიშნა აკადემიკოსი ს. პავლიაშვილმა და ბატონ გურამს სამახსოვრო საჩუქარი გადასცა. 

ბატონმა სოლომონმა საიუბილეო თარიღი ასევე მიულოცა აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილეს, აკადემიკოს ანატოლი გიორგაძეს. უსურვა წარმატებები და წინსვლა და ახალ-ახალი მიღწევები მის სამეცნიერო-პედაგოგიურ და საზოგადო საქმიანობაში.

აკადემიის მთავარმა აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ალექსანდრე დიდებულიძემ აუდიტორიას გააცნო აკად. გ. ალექსიძისადმი გამოგზავნილი მისალოცი წერილები, რომლებსაც ხელს აწერდნენ: საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის მინისტრის მოადგილე, ბატონი ნოდარ პაპუკაშვილი; საქართველოს პარლამენტის აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე, ბატონი გელა სამხარაული; ლატვიის სოფლის მეურნეობის და მეტყევეობის აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი ბაიბა რივზა; ევროპის სოფლის მეურნეობის, სურსათისა და ბუნებათსარგებლობის აკადემიების (UEAA) ექსპრეზიდენტი, პროფესორი მიშელ ტიბიერი; ინდოეთის აგრარულ მეცნიერებების განვითარების ფონდიდან, დოქტორი რაჯ პაროდა; ცენტრალური აზიისა და კავკასიის სოფლის მეურნეობის კვლევითი ორგანიზაციის ასოციაციის (CACAARI) ვიცე-პრეზიდენტი, პროფესორი ალიშერ ტაშმატოვი და აღმასრულებელი მდივანი ბოტირ დოსოვი (ასოციაციიდან ასევე მიღებულია აკად. გ. ალექსიძის დამსახურების აღიარების სერტიფიკატი)

იუბილარებს ღირსშესანიშნავი თარიღები მიულოცეს ასევე განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს მეცნერების განვითარების დეპარტამენტის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სამმართველოს უფროსმა მინდია ოკუჯავამ, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის დირექტორმა, აკადემიკოსმა ლ. უჯმაჯურიძემ, აკადემიის აგრონომიულ მეცნიერებათა აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა გ. მარგველაშვილმა, აკადემიკოსებმა რ. კოპალიანმა და ნ. ჭითანავამ.

საერთო კრების დასასრულს იუბილარებს მისალოცი სიტყვით მიმართა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გ. ჯაფარიძემ, რომელმაც ისაუბრა არამარტო მათ სამეცნიერო მიღწევებზე, არამედ ხაზი გაუსვა მათ დამსახურებასა და ღვაწლს აკადემიის წინაშე, მათ დაუღალავ შრომას იმისათვის რომ საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის საქმიანობა კიდევ უფრო წარმატებული და ნაყოფიერი იყოს. მისალოცი სიტყვის დასასრულს ბატონმა გ. ჯაფარიძემ   იუბილარებს გადასცა საიუბილეო ადრესები, სიგელები და სამახსოვრო საჩუქრები.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის საერთო კრება შეაჯამა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გ. ჯაფარიძემ, რომელმაც მადლობა გადაუხადა დამსწრე საზოგადოებას მობრძანებისა და კრების მუშაობაში აქტიური მონაწილეობის მიღებისათვის.

  საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში მიმდინარე წლის 27 ივნისს ჩატარდა ბუნების კონსერვაციის მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი თემატური სხდომა, სადაც მსმენელთა წინაშე მოხსენებით: „ტყის არამერქნული რესურსების აღრიცხვა-შეფასების მეთოდები“ წარსდგა სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის აგროსატყეო კულტურების კვლევის სამსახურის უფროსი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი ნანი გოგინაშვილი.

თემატურ სხდომას ესწრებოდნენ: აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის სტიპენდიატი: სოფლის მეურნეობის დოქტორი ზვიად ტიგინაშვილი,   აკადემიის წამყვანი სპეციალისტები: ლარისა ჩაიკა, დალი თარხნიშვილი და ქეთევან ჭიპაშვილი. მოწვეულ სტუმრებს შორის იყვნენ: ვ. გულისაშვილის სატყეო ინსტიტუტის დირექტორის მ/შ, სატყეო საქმის დოქტორი გიორგი ქავთარაძე, ამავე ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი, ბიოლოგიის დოქტორი მედეა ბურჯანაძე, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის აგროსატყეო კულტურების კვლევის სამსახურის სპეციალისტები: ბიოლოგიის დოქტორი ნატალია ტოგონიძე და მარგალიტა ბაჩილავა.

სოფლის მეურნეობის დოქტორმა ნანი გოგინაშვილმა მოხსენების „ტყის არამერქნული რესურსების აღრიცხვა-შეფასების მეთოდები“ ფარგლებში განიხილა არაერთი საინტერესო საკითხი. ის, რომ 2021 წელს მიღებული ტყის ახალი კოდექსის მიხედვით ტყის ძირითადი რესურსები საქართველოში შემდეგ კატეგორიებად იყოფა, ესენია: მერქნული, არამერქნული (სოკო, სამკურნალო ნედლეული, ტექნიკური ნედლეული, სხვა ბალახოვანი მცენარეები და მათი ნაწილები, ბუჩქოვანი მცენარეების ნაწილები და პროდუქტები) რესურსები და მერქნიან მცენარეთა პროდუქტები და ხის მეორეხარისხოვანი მასალები (ხის წიწვი, ფოთოლი, ყვავილი, ყვავილის მტვერი, ფისი, წვენი, თესლი, გირჩი, ნაყოფი, ფესვი, ქერქი, ლაფანი, ძირკვი).   

„საქართველოს ტყეებიდან, რომელთა 98% ბუნებრივი წარმოშობისაა 350 ათას. ტ-მდე ხილ-კენკრის გამოტანაა შესაძლებელი, მათ შორის აღსანიშნავია: პანტა, მაჟალო, კუნელი, ზღმარტლი და სხვ.; ტყის მიმდებარე სათიბ-საძოვრები მართალია რამდენადმე დეგრადირებულია, თუმცა მოსახლეობა საქონლის გამოსაკვებად მაინც იყენებს; აქტიურად გამოიყენება ფარმაციაში ათასამდე სახეობის სამკურნალო მცენარე, როგორც პირდაპირი ასევე გადამუშავებული (სხვადასხვა პრეპარატის) სახით. განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ისეთ სამკურნალო მცენარეებს, როგორებიცაა გაზაფხულის ფურისულა, ხარისშუბლა, თეთრყვავილა, აბზინდა, ხარისძირა და სხვ; მოსახლეობის მხრიდან რეგულარულად მიმდინარეობს სხვადასხვა სახეობის სოკოს და გირჩის თესლის შეგროვება. რაც შეეხება ტყის თაფლოვან მცენარეებს, მათ ფუტკრები თაფლის საწარმოებლად იყენებენ“-აღნიშნა მომხსენებელმა.  

დოქტორმა ნ. გოგინაშვილმა მოხსენების მსვლელობისას ასევე ყურადღება გაამახვილა არამერქნული პროდუქტების შეფასების მეთოდოლოგიაზე, მრავალწლიანი და ერთწლიანი მცენარეებიდან პროდუქტების დამზადების მდგრად მეთოდებზე, საველე სამუშაოების ჩატარების პერიოდზე; სანიმუშო ფართობების ზომის, ფორმის, რაოდენობისა და მანძილების, ასევე
ხილ-კენკრის საშუალო მოსავლიანობის განსაზღვრის მეთოდებზე და სხვ. ქალბატონმა ნანიმ, იმასაც გაუსვა ხაზი, რომ საქართველოში მოქმედი კანონმდებლობის მიხედვით, თუ ტყის არამერქნული პროდუქტების შეგროვება კომერციული მიზნით ხდება, აუცილებლად გათვალისწინებული უნდა იქნეს ყველა ნორმა, რაც რესურსის შემცირებას ან შეუქცევად დაზიანებას არ დაუშვებს. გარდა ამისა, ზოგადად ამა თუ იმ ველური მცენარის პროდუქტების შეგროვების სიჩქარე (ინტენსივობა და სიხშირე) არ უნდა აღემატებოდეს სახეობების გრძელვადიანი რეგენერაციის პერიოდს (CITES, 2016). ასევე გასათვალისწინებელია მეწლეობაც.

მოხსენების დასრულების შემდეგ გაიმართა დისკუსია, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს აკადემიკოსმა ა. დიდებულიძემ, დოქტორებმა მ. ბარვენაშვილმა, ზ. ტიგინაშვილმა, გ. ქავთარაძემ. თემის ირგვლივ დაისვა არაერთი შეკითხვა, რომელზედაც დოქტორმა ნ. გოგინაშვილმა კვალიფიციური პასუხები გასცა.

თემატური სხდომა შეაჯამა აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსმა, დოქტორმა მ. ბარვენაშვილმა, რომელმაც მადლობა გადაუხადა დოქტორ ნ. გოგინაშვილს საინტერესო მოხსენებისათვის, ხოლო დამსწრე საზოგადოებას მობრძანებისა და თემატური სხდომის მუშობაში მონაწილეობის მიღებისათვის.

17 ივნისი - გაუდაბნოებასთან და გვალვასთან ბრძოლის მსოფლიო დღე

 საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში 17 ივნისს აგრონომიულ მეცნიერებათა განყოფილების ორგანიზებით ჩატარდა გაუდაბნოებასთან და გვალვასთან ბრძოლის მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი სემინარი თემაზე: „მსოფლიოს საოცარი უდაბნოები“. სემინარს ესწრებოდნენ: აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის აგრონომიულ მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი გოგოლა მარგველაშვილი, აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე, აკადემიკოსები: ნოდარ ჩხარტიშვილი, ლევან უჯმაჯურიძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის მთავარი სპეციალისტი, დოქტორი თინათინ ეპიტაშვილი, აკადემიის წამყვანი სპეციალისტები: ლარისა ჩაიკა, ქეთევან ჭიპაშვილი, დალი თარხნიშვილი.

სემინარი გახსნა აგრონომიულ მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა გოგოლა მარგველაშვილმა. მან აღნიშნა, რომ აგრონომიული განყოფილების ინიციატივით აკადემიაში უკვე მრავალი წელიწადია აღინიშნება გაუდაბნოებასთან და გვალვასთან ბრძოლის მსოფლიო დღე, მოსმენილია მეტად საინტერესო მოხსენებები, განხილულია პრობლემატური საკითხები. შემდეგ ქალბატონი გოგოლა მსმენელების წინაშე წარსდგა მოხსენებით: „მსოფლიოს საოცარი უდაბნოები“. მოხსენების ფარგლებში განიმარტა, თუ რას წარმოადგენს უდაბნო ლანდშაფტის თვალსაზრისით, რა რაოდენობის და რამდენი ტიპის უდაბნოს ვხვდებით დედამიწაზე, მათი მნიშვნელობა. ყურადღება გამახვილდა უდაბნოთა მრავალფეროვნებაზე, მათ შორის: ანტარქტიდაზე, როგორც ჩვენს პლანეტაზე არსებულ ყველაზე ცივ უდაბნოზე, სადაც 1983 წელს ყველაზე დაბალი ტემპერატურა დაფიქსირდა: - 89⁰C; საჰარაზე, რომელსაც აფრიკის ტერიტორიის დაახლოებით 1/4 უკავია და სადაც 2050 წლისათვის იგეგმება მისი დიდი ნაწილის ათვისება მზის ფოტოელემენტებით, რითაც შესაძლებელი იქნება ჯამურად 100 გვტ-ის გამომუშავება; ასევე თვალისმომჭრელად თეთრ - „ფაიფურის უდაბნოდ“ წოდებულ, ულამაზეს უდაბნოზე, რომელიც აშშ-ს სამხრეთ ნაწილში, ნიუ-მექსიკის შტატში მდებარეობს და რომელსაც აშშ-ს ნაციონალური ძეგლის სტატუსი აქვს მინიჭებული. საუბარი წარიმართა ეთიოპიაში მდებარე, პლანეტის ყველაზე საშიშ უდაბნოდ წოდებულ დანაკილის უდაბნოზეც, სადაც საშიში ვულკანების, ტოქსიკური გაზის ღრუბლების და გოგირდიანი ტბების ერთობლიობამ, ეს ადგილი ცხოვრებისთვის შეუფერებლად აქცია. აქ უჩვეულოდ ლამაზი კაშკაშა ყვითელი, მწვანე ფერების სხვადასხვა ტონალობით გამორჩეული ლანდშაფტი მნახველებზე წარუშლელ შთაბეჭდილებას ტოვებს. განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს უდაბნოში მდებარე ტბა ერტა ალე, რომელშიც მუდმივად მოთუხთუხე ლავა არასდროს ცივდება. 

აკადემიკოსმა გოგოლა მარგველაშვილმა ნიადაგების გაუდაბნოებასთან დაკავშირებით საქართველოში არსებულ მდგომარეობაზეც შეაჩერა მსმენელთა ყურადღება. ისაუბრა იმ პრობლემებზე, რომელიც დღეს ქვეყნის წინაშე დგას. ესაა გაუდაბნოების საშიშროების წინაშე მყოფი ქარისა და წყლის მიერ ეროზირებული ნიადაგები. ხაზი გაუსვა იმას, რომ მიწის დეგრადაციასთან ბრძოლა ქვეყნის ერთ-ერთ პრიორიტეტულ საკითხად უნდა იქნეს აღიარებული. შესაბამისად საჭიროა გაუდაბნოებასთან ბრძოლის სახელმწიფოებრივი მიზნობრივი პროგრამის შემუშავება.

„საქართველო არ იმყოფება უდაბნოს ზონის უშუალო მახლობლობაში, თუმცა, მოსალოდნელი გლობალური დათბობის ფონზე მის აღმოსავლეთ ნაწილის ზოგიერთ რეგიონს (გარე კახეთი, შიდა ქართლი, ქვემო ქართლი და აგრეთვე, ნაწილობრივ სამხრეთ საქართველო) სისტემატური გვალვიანობის შემთხვევაში შეიძლება რეალურად შეექმნას უდაბნოდ გადაქცევის საშიშროება.

გაუდაბნოების პროცესებისადმი განსაკუთრებით მგრძნობიარეა საქართველოს არიდული და სემიარიდული რეგიონები. აქ შედის საქართველოს სამხრეთ-აღმოსავლეთი ნაწილი - დედოფლისწყაროს, სიღნაღის, საგარეჯოს რაიონები, შიდა ქართლი, ქვემო ქართლი, სადაც ხდება გაუდაბნოების პროცესების გააქტიურება. აქ გაუდაბნოებულია დაახლოებით 3000 კმ², ანუ 300 000 ჰექტარი, რომელიც მოიცავს შირაქის, ელდარის, ტარიბანას, ნატბეურის, ნაომარის, ოლეს, ჯეირან-ჩოლის ველებს, მათ გამყოფ ქედებს, ზეგნებს, და კახეთის ქედის სამხრეთ ფერდობის უმეტეს ნაწილს.    

გაუდაბნოების პროცესების გააქტიურება შეიმჩნევა სამხრეთ საქართველოშიც   (ახალციხის ქვაბული), სადაც ბოლო 10-15 წლის განმავლობაში ქარსაცავი ზოლების თითქმის მთლიანად განადგურების შედეგად გაძლიერდა ქარისმიერი ეროზიის პროცესები.

ამიტომ არის, რომ ჩვენს მცირემიწიან ქვეყანაში 500 ათასამდე ჰა მიწა დაუთესავი, მიტოვებული, გაუდაბნოების საფრთხის ქვეშ მყოფია“ - აღნიშნა აკადემიკოსმა გ. მარგველაშვილმა.

ქალბატონმა გოგოლამ მოხსენების მსვლელობისას ასევე გაიხსენა ის დიდი ქართველი მეცნიერებიც, რომლებსაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით საქართველოში ნიადაგების შესწავლისა და ეროზიასთან ბრძოლის   მიმართულებით, მათ შორის ტ. კვარაცხელია, ც. მირცხულავა, მ. დარასელია, ვ. მაჭავარიანი, დ. ალადაშვილი, ო. ღორჯომელაძე და სხვ. აკადემიკოს ტ. კვარაცხელიასთან დაკავშირებით ისიც იქნა აღნიშნული, რომ მის მიერ გამოთქმული მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ ერთ დროს საჰარისა და გობის უდაბნოები ადამიანებით იყო დასახლებული და რომ ამ ტერიტორიების გაუდაბნოება ნიადაგის ეროზიას უკავშირდება, მეცნიერულად იქნა დადასტურებული.

მოხსენების დასასრულს, კითხვა-პასუხის რეჟიმში აკადემიკოსების: ნ. ჩხარტიშვილის, ა. დიდებულიძის, დოქტორ მ. ბარვენაშვილის მხრიდან დაისვა არაერთი შეკითხვა, რომელზეც აკადემიკოსმა გ. მარგველაშვილმა სათანადო და ამომწურავი პასუხები გასცა.

სემინარი შეაჯამა აკადემიის აგრონომიულ მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა გოგოლა მარგველაშვილმა. მან მადლობა გადაუხადა დამსწრე საზოგადოებას მობრძანებისა და სემინარის მუშაობაში აქტიური ჩართულობისათვის.

ღია კარის დღე „ფირმა ლომთაგორაში“

მარნეულის მუნიციპალიტეტში მდებარე „ფირმა ლომთაგორაში“ მიმდინარე წლის 16 ივნისს გაიმართა საქართველოში ერთ-ერთი სტრატეგიული კულტურის -ხორბლის სასელექციო-სადემონსტრაციო ღია კარის დღე. დამსწრე საზოგადოებას შორის იყვნენ: პარლამენტის აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე, ბატონი გელა სამხარაული, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე ბატონი იური ნოზაძე, სიმინდისა და ხორბლის გაუმჯობესების საერთაშორისო ცენტრის (CIMMYT) წარმომადგენელი ბეიჰან აკინი, ქობულეთის გენეტიკისა და იმუნოლოგიის ინსტიტუტის, ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოს წარმომადგენლები, ფერმერები. საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან ღონისძიებას ესწრებოდნენ აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე და აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე.  

            ღონისძიება გახსნა შპს „ფირმა ლომთაგორას" დირექტორმა, ბატონმა კახა ლაშხმა. მან მოწვეულ სტუმრებს ხორბლის მოვლა-მოყვანის ახალი ტექნოლოგიები, არსებული გამოწვევები და მიმდინარე სამუშაოები გააცნო. ისაუბრა იმ მაღალპროდუქტიულ ჯიშებზე, რომელიც აქ მოყავთ, ყურადღება გაამახვილა ხორბის ენდემურ სახეობებზე და ადგილობრივ ჯიშებზე.

            ხორბალთან დაკავშირებულ საკითხებზე სიტყვით გამოვიდნენ საქართველოს პარლამენტის აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე, ბატონი გელა სამხარაული და საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე, ბატონი იური ნოზაძე. აღინიშნა, რომ მარცვლეული კულტურების განვითარების ხელშესაწყობად, აუცილებელია სექტორის მეცნიერული უზრუნველყოფა. მნიშვნელოვანია საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ ინტროდუცირებული სელექციური ახალი ჯიშების გამოცდა, დარაიონება და ფერმერულ მეურნეობებში გავრცელება.

           სიტყვით გამომსვლელთა შორის გახლდათ საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის ვიცე-რეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე. მან აუდიტორიას კიდევ ერთხელ შეახსენა თუ რაოდენ დიდი მნიშვნელობა აქვს ზოგადად ხორბალს ქვეყნაში სასურსათო უსაფრთხოების მიმართულებით. ისაუბრა ხორბლის მაღალპროდუქტიულ ჯიშებზე, მათ გამოყვანაში სელექციის მნიშვნელობაზე. ყურადღება გაამახვილა ქვეყანაში ხორბლის მწარმოებელ ფერმერებზე, რასთან დაკავშირებითაც მაგალითი მოიყვანა აშშ-ში მთავრობის დამოკიდებულებაზე ხორბლის მწარმოებლებისადმი. კერძოდ, ის რომ საჭიროა საქართველოშიც მთავრობის მხრიდან მეხორბლეებისათვის გარკვეული დოტაციების გაღება და იაფი კრედიტების გაცემა, რათა მათ კონკურენცია გაუწიონ ქვეყანაში იაფი ხორბლის შემომტან ფირმებს და ადგილზე აწარმოონ ქართული პროდუქცია. ბატონმა გურამმა ხაზი გაუსვა იმასაც, რომ ხორბალს ქართველთა ყოფაში ოდითგანვე მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა, რისი დასტურიც   ძვ. წ. V-IV ათასწლეულის ადამიანის სადგომებსა და სამარხებში აღმოჩენილი ხორბლის და მასთან დაკავშირებული საყოფაცხოვრებო ნივთებია.

„ქართული ხორბლის სახეობები უნიკალურია თავისი გენეტიკური და სელექციური თვალსაზრისითაც, რადგან ახასიათებთ ისეთი მნიშვნელოვანი თვისებები, როგორიცაა: დაავადებებისადმი კომპლექსური იმუნიტეტი, სტერილურობისადმი გამძლეობა, ცილის მაღალი შემცველობა, ადაპტაციის მაღალი უნარი, თავთავის ღერაკის მაღალი ელასტიკურობა, გამძლეობა თავთავის ტყდომისადმი და თავთავიდან მარცვლის ცვენადობისადმი, თავთუნებიდან მარცვლების ადვილად გამოლეწვის უნარი და სხვ“-აღნიშნა აკადემიკოსმა გ. ალექსიძემ.

ვიზიტის ფარგლებში დარგის წარმომადგენლებმა და ექსპერტებმა დაათვალიერეს კომპანიის მფლობელობაში არსებული საცდელ-სადემონსტრაციო ნაკვეთზე ხორბლის ენდემური სახეობები, ძველი ადგილობრივი ჯიშები, საერთაშორისო სანერგეებიდან გამორჩეულ 120-მდე დათესილი ხორბლის პერსპექტიული ფორმები და ეროვნულ კატალოგში შესული ხორბლის სათესლე-სანერგეები. სტუმრებმა ასევე მოინახულეს 2013 წელს იაფი კრედიტის ფარგლებში შექმნილი თანამედროვე ტექნოლოგიებით აღჭურვილი მარცვლეულის შესანახი ქარხანა და  თესლის გადამამუშავებელი და საწმენდი თანამედროვე აგრეგატი.

აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა

მიმდინარე წლის 12 ივნისს შედგა აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა, რომელზეც მოხსენებით: „ელექტროენერგიის აქტიური მომხმარებელი და მისი პერსპექტივები აგრარულ სექტორში“ გამოვიდა ტექნიკის მეცნიერებათა დოქტორი, საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის ელექტროენერგეტიკის დეპარტამენტის დირექტორი, ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრის დირექტორი ნუგზარ ბერიძე. მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ საქართველო, როგორც ენერგეტიკული გაერთიანების წევრი სახელმწიფო, ვალდებულია 2024 წლიდან მიუერთდეს მე-4 ენერგეტიკულ პაკეტს და მოახდინოს მისი იმპლემენტაცია ეროვნულ კანონმდებლობაში. ეს ფაქტი საუკეთესო საშუალებაა იმისათვის, რათა გავაუმჯობესოთ და განვავითაროთ „ნეტო-აღრიცხვის“ წარმატებით დანერგილი რეგულაცია.

განახლებადი ენერგიის თვითმომხმარებელი არის საბოლოო მომხმარებელი, რომელიც მის მფლობელობაში არსებულ შენობა-ნაგებობაში აწარმოებს განახლებად ელექტროენერგიას საკუთარი მოხმარებისთვის და რომელსაც შეუძლია შეინახოს ან გაყიდოს წარმოებული ელექტროენერგია, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც არასაყოფაცხოვრებო განახლებადი ენერგიის თვითმომხმარებლისთვის ეს საქმიანობა წარმოადგენს ძირითად კომერციულ ან პროფესიულ საქმიანობას. ამ შემთხვევაში უმთავრესი ამოცანაა საკუთარი მოხმარების მაქსიმალური დაკმაყოფილება, ხოლო გამანაწილებელ ქსელში გაცემული ენერგია, ყოველსაათური სიდიდით იყიდება ან/და გადაეცემა სხვა მომხმარებლებს. ქსელში გაცემული ელექტროენერგიის ვირტუალური დაგროვება და გაქვითვა არ ხდება. თვითმომხმარებლის წარმოების საშუალების მიერ წარმოებული ელექტროენერგია სრულად უნდა იქნეს აღრიცხული, ადგილზე მოხმარებული ენერგიის ჩათვლით. ქსელში გაცემული ელექტროენერგია შეიძლება სარგებლობდეს მხარდაჭერის სქემებით ან გაიყიდოს ბაზარზე შესაბამისი საბითუმო ფასით ინდივიდუალური პირის ან აგრეგატორის მიერ, ანდა გაზიარდეს გარკვეული ჯგუფის ფარგლებში.

            აღნიშნულის გავრცელება ერთი მხრივ მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იქნება განახლებადი ენერგიის რესურსების ეფექტიანი ათვისებისა და მოხმარებაში მისი წილის გაზრდაში, ასევე ელექტროენერგეტიკული სისტემის რაციონალურად გამოყენების კუთხით, გადამცემი და გამანაწილებელი ქსელის დამატებით სიმძლავრეებზე მოთხოვნის და ქსელში დანაკარგების შემცირების მიმართულებით, ხოლო მეორე მხრივ, იგი არის ენერგოეფექტიანობის მნიშვნელოვანი ღონისძიება, რომელიც მომხმარებელს აძლევს საშუალებას საკუთარი წარმოებით მაქსიმალურად დაიკმაყოფილოს მოთხოვნილება ელექტროენერგიაზე და მოახდინოს ენერგომატარებლებზე ხარჯების ოპტიმიზაცია. აქტიური მომხმარებლის ცნება მოიცავს მომხმარებლის ჩართულობას დატვირთვების მართვაში, რაც ძალზე მნიშვნელოვანია ენერგოსისტემის პიკური რეჟიმების ეფექტიანი მართვისა და ამავე დროს მომხმარებლის ხარჯების შემცირებისათვის.

            როგორც ამჟამად მოქმედი ე.წ. „ნეტო-აღრიცხვის“, ისე მე-4 ენერგეტიკული პაკეტით განსაზღვრული „თვითმომხმარებლის“, „ერთობლივ სარგებლობაში არსებული განახლებადი ენერგიის წყარო“ და „განახლებადი ენერგიის მომხმარებელთა გაერთიანება“ სქემები კარგ შესაძლებლობას უქმნის სასოფლო-სამეურნეო საწარმოებს და ფერმერულ მეურნეობებს მნიშვნელოვნად შეიმსუბუქონ ან გაინულონ დანახარჯები ენერეგომატარებლებზე, გახდნენ აქტიური მომხმარებლები და მიიღონ შესაბამისი სარგებელი. ამის ნათელი მაგალითია ე.წ. Agrivoltaics, რომელიც არის ფოტოელექტრული სისტემა მიწაზე, რომელიც ერთდროულად გამოიყენება აგროტექნიკური ან მეცხოველეობის საქმიანობისთვის. ეს არ ეხება მხოლოდ სივრცის გაზიარებას. მას შეუძლია სარგებელი მოუტანოს როგორც ენერგეტიკის, ასევე სოფლის მეურნეობის სექტორს.

მოხსენების შემდეგ გამართულ დისკუსიაში მონაწილეობდნენ აკადემიის პრეზიდენტი აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე, აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი გურამ ალექსიძე, აკადემიკოსი ნოდარ ჭითანავა და ალექსანდრე დიდებულიძე, დოქტორები გოჩა ცოფურაშვილი, თამაზ ბიჭიაშვილი, ოთარ ნადირაშვილი, და გიორგი ქუთელია, რომლებმაც ხაზი გაუსვეს საკითხის აქტუალობასა და მნიშნვნელობას.

გამოითქვა მოსაზრება, რომ შემუშავებული იქნეს საგრანტო პროგრამა - Agrivoltaics პროექტების სხვადასხვა ტიპის ფერმერულ მეურნეობებში პილოტირებისათვის, აგრეთვე ეთხოვოს საქართველოს ენერგეტიკისა და წყალმომარაგების მარეგულირებელი ეროვნული კომისიის ელიზბარ ერისთავის სახელობის ენერგეტიკის სასწავლო ცენტრს მოაწყოს სწავლებები ფერმერებისა და შინამეურნეთათვის მიკროსიმძლავრის ელექტროსადგურების ტექნიკურ-ეკონომიკურ და სამართლებრივ საკითხებზე.

ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების მე-16 საერთაშორისო გამოფენა WinExpo Georgia 2024

 საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ღვინის ეროვნული სააგენტოს მხარდაჭერით და გამოფენების ცენტრი „ექსპოჯორჯიას“ ორგანიზებით 2024 წლის 7 ივნისს გაიხსნა ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების მე-16 საერთაშორისო გამოფენა WinExpo Georgia 2024, რომელშიც მსოფლიოს 8 ქვეყნის 200-მდე კომპანიამ მიიღო მონაწილეობა.  

         გამოფენაში მონაწილეობა მიიღეს ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების მწარმოებელმა დიდმა და საშუალო კომპანიებმა, მცირე მარნებმა, წარმოდგენილი იყო შესაფუთი მასალები, მევენახეობა-მეღვინეობის მანქანა-დანადგარები, სანერგეები, მინა, აქსესუარები, სერვისები და სხვ. გამოფენა გახსნეს: გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მონსტრის მოადგილემ, ბატონმა იური ნოზაძემ, გამოფენების ცენტრი „ექსპოჯორჯიას“ დირექტორმა რესან ქიქავამ და ბრიტანელმა ღვინის მაგისტრმა ტიკ ატკინმა.

            გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ, ბატონმა იური ნოზაძემ თავის მისასალმებელ სიტყვაში აღნიშნა, რომ მსგავსი გამოფენები და ღონისძიებები საუკეთესო პლატფორმას წარმოადგენს ღვინის პოპულარიზაციისთვის, სადაც დაინტერესებულ კომპანიებს, იმპორტიორებსა და მეწარმეებს აქვთ საქმიანი კონტაქტების დამყარების შესაძლებლობა. მან ყურადღება გაამახვილა საქართველოში ღვინის ინდუსტრიის სწრაფ განვითარებაზე, ღვინის მწარმოებელი ახალი კომპანიებისა და ახალი ტექნოლოგიების დანერგვაზე. ხაზი გაუსვა იმასაც, რომ ბოლო პერიოდში საგრძნობლად გაუმჯობესდა ღვინის ხარისხი, შედეგად ყოველწლიურად იზრდება ქართული ღვინის ექსპორტიც. გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო საერთაშორისო ბაზრებზე აქტიურ მარკეტინგულ ღონისძიებებს ახორციელებს და ეს მხარდაჭერა გაგრძელდება მომავალშიც.

            გამოფენაზე აღინიშნა ისიც, რომ WinExpo Georgia 2024 ფარგლებში, გაიმართება რიგით მე-14 საერთაშორისო ღვინის კონკურსი Georgia International Wine Award, სადაც ღვინის საერთაშორისო ექსპერტები 220-მდე ღვინოს შეაფასებენ. გამარჯვებულები გამოვლინდებიან 7 კატეგორიაში. გაიცემა ოქროს, ვერცხლის და ბრინჯაოს მედლები. კონკურსის ჟიურის თავმჯდომარეობას გაუწევს ღვინის მაგისტრი, მეღვინეობაზე ნარკვევების ავტორი ტიმ ატკინი (დიდი ბრიტანეთი).

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების მე-16 საერთაშორისო გამოფენის WinExpo Georgia 2024 გახსნას დაესწრნენ, აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში გარემოს დაცვის მსოფლიო დღე აღინიშნა

მიმდინარე წლის 5 ივნისს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების ორგანიზებით გაიმართა თემატური სხდომა: „საქართველოში ბოლო პერიოდში გავრცელებული მცენარეთა საშიში ინვაზიური მავნებელ-დაავადებები”, რომელიც მიეძღვნა გარემოს დაცვის მსოფლიო დღეს. 

სხდომას ესწრებოდნენ: აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე, აკადემიის სტიპენდიატები: სატყეო საქმის დოქტორი გიორგი ქავთარაძე და სოფლის მეურნეობის დოქტორი ზვიად ტიგინაშვილი. მოწვეულ სტუმრებს შორის იყვნენ: ბიოლოგიის დოქტორი არჩილ სუპატაშვილი და ეკონომიკის დოქტორი გოჩა ცოფურაშვილი.

აუდიტორიის წინაშე ზემოაღნიშნული მოხსენებით „საქართველოში ბოლო პერიოდში გავრცელებული მცენარეთა საშიში ინვაზიური მავნებელ-დაავადებები” წარსდგა დოქტორი არჩილ სუპატაშვილი, რომელმაც მსმენელებს მოუთხრო ისეთი ინვაზიური მავნებელ-დაავადებების შესახებ, როგორებიცაა: ბზის ალურა, წაბლის კიბო, კვიპაროსის კიბო, ფაროსანა, ჭადრის ბაღლინჯო, ამერიკული თეთრი პეპელა, მუხის ბუსუსებიანი მეკაკლურა, წაბლის მენაღმე ჩრჩილი. მომხსენებელმა დაწვრილებით აღწერა ამ მავნებელთა ბიოლოგიური თავისებურებები, სასიცოცხლო ციკლი, მცენარეებზე მათ მიერ მიყენებული ზიანი. ბატონმა არჩილმა ასევე ყურადღება გაამახვილა ამ მავნებლების წინაღმდეგ გამოყენებულ ქიმიურ და ბიოლოგიურ საშუალებებზე. აღინიშნა, რომ განსაკუთრებული ყურადღება უნდა გამახვილდეს ისეთი მცენარეების დაცვაზე, როგორებიცაა: კოლხური ბზა, წაბლი, ქართული მუხა, სოსნოვსკის ფიჭვი და სხვა რომლებიც ძვირფას მერქნიან ხე-მცენარეებს მიეკუთვნებიან.

თემატური სხდომის ბოლოს გაიმართა დისკუსია, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს, აკადემიკოსებმა: ა. დიდებულიძემ, ლ. დოლიძემ, დოქტორებმა: ზ. ტიგინაშვილმა, გ ქავთარაძემ, მ. ბარვენაშვილმა, გ. ცოფურაშვილმა. თემის ირგვლივ დაისვა არაერთი შეკითხვა, რომელზეც დოქტორმა ა. სუპატაშვილმა ამომწურავი პასუხები გასცა. 

სხდომა შეაჯამა აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ლ. დოლიძემ, რომელმაც მადლობა გადაუხადა დოქტორ ა. სუპატაშვილს საინტერესო მოხსენებისათვის, ხოლო დამსწრე საზოგადოებას თემატური სხდომის მუშობაში აქტიური მონაწილეობის მიღებისათვის.

ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიასა და საქართველოს

ტექნიკურ უნივერსიტეტს შორის

 მიმდინარე წლის 4 ივნისს საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში გაფორმდა ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიასა და საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტს შორის.

ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმის გაფორმებასთან დაკავშირებით მიძღვნილ სხდომას საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან ესწრებოდნენ: აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე, აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე, აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის პრეზიდენტის თანაშემწე, ტექნიკური უნივერსიტეტის პროფესორი თამაზ ბაციკაძე; საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტიდან, უნივერსიტეტის რექტორი, აკადემიკოსი დავით გურგენიძე, უნივერსიტეტის კანცლერი, პროფესორი კარლო კოპალიანი, რექტორის მოადგილე მეცნიერების დარგში, პროფესორი თამარ ლომინაძე, აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დეკანი, აკადემიკოსი ედიშერ კვესიტაძე, სტუ-ის ადმინისტრაციის წარმომადგენლები და სტუდენტები.

სხდომა გახსნა საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტის რექტორმა, აკადემიკოსმა დავით გურგენიძემ. მოკლე მისალმების შემდეგ, ბატონმა დავითმა ისაუბრა უნივერსიტეტში მიმდინარე პროცესებზე და სიახლეებზე. განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტზე. აღინიშნა, რომ ფაკულტეტზე მოქმედებს სამივე საფეხურის საგანმანათლებლო პროგრამა. გარდა ამისა წამყვან ევროპულ უნივერსიტეტებთან კოლაბორაციით შემუშავებულია საბაკალავრო და სამაგისტრო პროგრამები, რომელთა დასრულების შემდეგ ახალგაზრდები ორმაგ, ქართული და ევროპული უნივერსიტეტის დიპლომს იღებენ.

 საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან დამსწრე საზოგადოებას სიტყვით მიმართა, აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ. ბატონმა გივიმ მადლობა გადაუხადა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორს, აკადემიკოს დ. გურგანიძეს, ადმინისტრაციის წარმომადგენლებს და უნივერსიტეტის მეცნიერ-პედაგოგებს გულთბილი მიღებისათვის. აუდიტორიას გააცნო აკადემიის სტრუქტურა. ისაუბრა აკადემიაში მოქმედ სამეცნიერო განყოფილებებზე, მათ საქმიანობაზე. ხაზი გაუსვა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიასა და საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტს შორის წლების განმავლობაში არსებულ ახლო საქმიან ურთიერთობასა და მეგობრობას. აღნიშნა, რომ ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი ამ ორ ინსტიტუციას შორის კიდევ უფრო მეტად დააახლოებს მათ და   სამეცნიერო და სასწავლო საქმიანობის გაღრმავების საშუალებას მისცემს. ჩატარდება ერთობლივი სამეცნიერო დისკუსიები, სიმპოზიუმები, კონფერენციები, მრგვალი მაგიდები, სემინარები, ტრენინგები აგრარული დარგში არსებულ პრობლემატურ და მნიშვნელოვან საკითხებზე.

მემორანდუმის ფარგლებში მხარეები შეთანხმდნენ: ქვეყნისათვის მნიშვნელოვანი სამეცნიერო და საგანმანათლებლო პრობლემების ერთობლივი ძალისხმევით გადაწყვეტაზე, მეცნიერთა შორის საქმიანი ურთიერთობის განვითარებასა და განმტკიცებაზე; ინტელექტუალური შესაძლებლობებსა და პროფესიონალიზმზე დაყრდნობით საქართველოში უმაღლესი განათლებისა და მეცნიერების განვითარების ერთობლივი პროექტების განხორციელებაზე, განათლების, მეცნიერებისა და წარმოების ინტეგრაციის ხელშეწყობაზე და სხვ.

შეხვედრის ბოლოს გაიმართა ხელმოწერის ცერემონია. საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმს ხელი მოაწერა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ, ხოლო საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტიდან, უნივერსიტეტის რექტორმა, აკადემიკოსმა დავით გურგენიძემ.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდიუმის სხდომა

  მიმდინარე წლის 31 მაისს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში ჩატარდა აკადემიის პრეზიდიუმის სხდომა. სხდომას ესწრებოდა პრეზიდიუმის 15 წევრი, აკადემიკოსები: გ. ჯაფარიძე. გ. ალექსიძე, რ. ასათიანი, ა. გიორგაძე, ჯ. გუგუშვილი, ა. დიდებულიძე, ლ. დოლიძე, გ. მარგველაშვილი, რ. მახარობლიძე, ლ. უჯმაჯურიძე, ზ. ფუტკარაძე, ნ. ჩხარტიშვილი, ნ. ჭითანავა, დოქტორები: ი. ახალბედაშვილი, მ. ბარვენაშვილი, ო. კაჭარავა, ასევე პრეზიდენტის თანაშემწე, დოქტორი თ. ბაციკაძე და აკადემიის აპარატის თანამშრომლები. მოწვეულ სტუმრებს შორის იყო საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის აგრარულ მეცნიერებათა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დეკანი, აკადემიკოსი ედიშერ კვესიტაძე.

            პრეზიდიუმის სხდომა გახსნა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ. მან მოკლედ მიმოიხილა ქვეყანაში არსებული აგრარული მდგომარეობა, რის შემდეგ დამსწრე საზოგადოებას გააცნო დღის წესრიგი:

1. ინფორმაცია ქუთაისის აკ. წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აგრარული ფაკულტეტის მიერ 2023 წელს ჩატარებული სამეცნიერო-კვლევითი მუშაობის შედეგებისა და 2024 წლის პერსპექტიული სამუშაო გეგმის შესახებ.

მომხსენებელი: ქუთაისის აკ. წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორის     აპარატის უფროსი, აკადემიკოსი როლანდ კოპალიანი.

2. ინფორმაცია საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის აგრარული მეცნიერებების და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის 2023 წლის სამეცნიერო-პედაგოგიური მუშაობისა და 2024 წლის პერსპექტიული სამუშაო გეგმის შესახებ.

მომხსენებელი: საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის აგრარული   მეცნიერებების და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დეკანი, აკადემიკოსი ედიშერ კვესიტაძე.

3. საქართველოს უმაღლესი საგანმანათლებლო და სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულებების სამეცნიერო საქმიანობის წლიური ანგარიშებისა და დასრულებული სამეცნიერო-კვლევითი სამუშაოების შეფასების დებულების შესახებ.

მომხსენებლები: აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე; აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი.

4. საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის მიერ აკადემიის სამეცნიერო განყოფილებების მიხედვით გამოჩენილ აგრარიკოს-მეცნიერთა სახელობითი პრემიის მისანიჭებელი კონკურსების გამოცხადების შესახებ.

მომხსენებლები: აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე; აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე; აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე; აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი.

5. მიმდინარე საკითხები.

           თითოეული საკითხის ირგვლივ გაიმართა დისკუსია, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს აკადემიკოსებმა: გ. ალექსიძემ, ნ. ჭითანავამ, ზ. ფუტკარაძემ, ა. დიდებულიძემ, ე. კვესიტაძემ, დოქტორებმა: ო. კაჭარავამ და ი. ახალბედაშვილმა.

            აღსანიშნავია, რომ მიმდინარე საკითხად მოსმენილი იქნა ინფორმაცია საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციის „მცენარეთა გენეტიკური რესურსები: შესაძლებლობები და გამოწვევები“ შესახებ, რომელიც ჩატარდა 22-24 მაისს სსიპ სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ორგანიზებით. კონფერენციის ირგვლივ ისაუბრა სამეცნიერო-კვლევით ცენტრის დირექტორმა, აკადემიკოსმა ლ. უჯმაჯურიძემ.

            პრეზიდიუმის მუშაობა შეაჯამა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გ. ჯაფარიძემ. მან მადლობა გადაუხადა დამსწრე საზოგადოებას მობრძანებისა და პრეზიდიუმის მუშაობაში აქტიური ჩართულობისათვის.

22 მაისი - ბიოლოგიური მრავალფეროვნების საერთაშორისო დღე

 მიმდინარე წლის 22 მაისს საქართველოს სოფლის მეურნეობს მეცნიერებათა აკადემიის საკონფერენციო დარბაზში აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების ორგანიზებით ჩატარდა თემატური სხდომა, რომელიც მიეძღვნა ბიოლოგიური მრავალფეროვნების საერთაშორისო დღეს. სხდომაზე დამსწრე საზოგადოებას შორის იყვნენ: აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე, აკადემიის სტიპენდიატი, მარიამჯვრის ნაკრძალის დირექტორი, დოქტორი ზვიად ტიგინაშვილი, აკადემიის წამყვანი სპეციალისტები: ლარისა ჩაიკა, ქეთევან ჭიპაშვილი, დალი თარხნიშვილი, სსიპ გარემოს ეროვნული სააგენტოს გარემოზე მიყენებული ზიანის გამოსწორების ღონისძიებების დეპარტამენტის ბიომრავალფეროვნების სამმართველოს უფროსი, საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის გარემოს დაცვის მიმართულებით დარგობრივი კოორდინატორთა ჯგუფის წევრი, ბიოლოგიის დოქტორი ხათუნა წიკლაური.

თემატური სხდომა გახსნა აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ლაშა დოლიძემ. მოკლე მისალმების შემდეგ, მან ისაუბრა ქვეყანაში ბიომრავალფეროვნების არსებული მდგომარეობის შესახებ. აღინიშნა, რომ საქართველოს ბუნება გამოირჩევა თავისი მრავალფეროვნებით, განსაკუთრებით მდიდარია ენდემებით, რომელსაც გაფრთხილება ესაჭიროება. აქ გვხვდება ფლორისა და ფაუნის უნიკალური სახეობები რომელთაგან აღსანიშნავია ბიჭვინთისა და ელდარის ფიჭვი, ქართული ნუში, ძელქვა, კოლხური ხოხობი, კავკასიური ჯიხვი, ბიგა, კავკასიური როჭო, კავკასიური შურთხი, მტკვრის წვერა, მურწა და სხვ. ყურადღება გამახვილდა იმაზეც, რომ უკანასკნელ პერიოდში ქვეყანაში მოიმატა დაცული ტერიტორიების რაოდენობამ, რაც მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნების მიმართულებით წარმოებულ საქმიანობას. შემდეგ აკადემიკოსმა ლაშა დოლიძემ სიტყვა გადასცა ბიოლოგიის დოქტორ ხათუნა წიკლაურს, რომელიც აუდიტორიის წინაშე წარსდგა მოხსენებით თემაზე: „გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის მიმოხილვა საქართველოში“.

დოქტორმა ხ. წიკლაურმა დამსწრე საზოგადოებას აუწყა, რომ საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების შესაბამისად მნიშვნელოვანი ყურადღება ეთმობა „გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის შესახებ ევროპულ (2004/35/CE) დირექტივას“. აღნიშნულთან დაკავშირებით ქვეყანამ მიიღო კანონი „გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის შესახებ“ და მისგან გამომდინარე კანონქვემდებარე აქტები. მომხსენებელმა დეტალურად განიხილა წარმოდგენილ კანონთან დაკავშირებით ყველა საკვანძო საკითხი, რომელთა შორის ყურადღებას იპყრობდა კანონით განსაზღვრული პრინციპი ‘’დამბინძურებელი იხდის’’, რითიც გარემოს დამაბინძურებელი კომპანიები ვალდებულები არიან გასწიონ შესაბამისი ხარჯები და განახორციელონ დაზიანებული გარემოს პირვანდელ მდგომარეობაში აღდგენის ღონისძიებები. ქალბატონმა ხ. წიკლაურმა ასევე ისაუბრა გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის შესახებ კანონის აღმსრულებელთა შესახებაც, რომლებსაც გარემოს დაცვის სააგენტო და გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტი წარმოადგენენ.

დოქტორმა ხ. წიკლაურმა აუდიტორიის ყურადღება ასევე შეაჩერა სსიპ გარემოს ეროვნული სააგენტოს გარემოზე მიყენებული ზიანის გამოსწორების ღონისძიებების დეპარტამენტის მიერ უკანასკნელ პერიოდში წარმოებულ საქმიანობაზეც. აღინიშნა, რომ დღეის მდგომარეობით მიმდინარეობს გარემოსთვის მიყენებული მნიშვნელოვანი ზიანის 14 საქმის ადმინისტრაციული წარმოება, რომელიც მოიცავს: მიწისთვის მიყენებული მნიშვნელოვანი ზიანის 4 შემთხვევას; წყლისთვის მიყენებული მნიშვნელოვანი ზიანის 10 შემთხვევას; წყლისთვის და მიწისთვის მიყენებული მნიშვნელოვანი ზიანის 1 შემთხვევას.

 მოხსენების დასასრულს დოქტორმა ხ. წიკლაურმა ისაუბრა დეპარტამენტის გეგმებზე, რომელიც ითვალისწინებს ბოლნისის, დმანისის და ჭიათურის მუნიციპალიტეტებში მიწის ზიანისთვის დაკისრებული მკაცრი გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის ფარგლებში გამოსასწორებელი ღონისძიებების გეგმის პროექტების საბოლოო შეთანხებას და ბოლნისის, ჭიათურის, საგარეჯოს და თერჯოლის მუნიციპალიტეტში გარემოსთვის მნიშვნელოვანი ზიანის მიყენების ათ (10) შემთხვევაზე, რომლის შედეგადაც მოხდა ზედაპირულ წყლის ობიექტის დაბინძურება, დაკისრებული მკაცრი გარემოსდაცვითი პასუხისმგებლობის ფარგლებში გათვალისწინებული ადმინისტრაციული წარმოებით დადგენილი შესაბამისი პროცედურების აღსრულება.

წარმოდგენილი საკითხის ირგვლივ გაიმართა მსჯელობა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლა. დამსწრე საზოგადოების მიერ მოწონებული იქნა გარემოს ეროვნული სააგენტოს გარემოზე მიყენებული ზიანის გამოსწორების ღონისძიებების დეპარტამენტის მიერ წარმოებული საქმიანობა, რომელიც იმედს იძლევა რომ ქვეყნის ბუნებრივი გარემო კიდევ უფრო უკეთ იქნება დაცული.

თემატური სხდომა შეაჯამა აკადემიის   გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ლაშა დოლიძემ. მან მადლობა გადაუხადა აუდიტორიას მობრძანებისა და სხდომის მუშაობაში აქტიური მონაწილეობისთვის.

აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა

მიმდინარე წლის 22 მაისს შედგა აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა, რომელზეც მოხსენებით: „ჩაის მოვლა-მოყვანისა და გადამუშავების ინოვაციური ენერგორესურსდამზოგი ტექნოლოგიები და ტექნიკური საშუალებები“ გამოვიდნენ საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტის ჩაის, სუბტროპიკული კულტურებისა და ჩაის მრეწველობის ინსტიტუტის დირექტორი, აკადემიკოსი თემურ რევიშვილი და მთავარი მეცნიერ-თანამშრომელი, დოქტორი ბახვა დოლიძე. აღინიშნა, რომ სამუშაო ძალის დანახარჯის 70%-მდე ჩაის მოსავლის აღებაზე მოდის. მუშახელის დეფიციტმა პრობლემები შეუქმნა მეჩაიეობას. ამ პირობებში ინოვაციური ტექნოლოგიების და მცირე მექანიზაციის საშუალებების გამოყენება განსაკუთრებულ აქტუალობას იძენს და მდგრადი განვითარების ძირითად მიმართულებად გვევლინება. ჩაის კულტურის ვეგეტაციის პერიოდს ემთხვევა სარეველების მძლავრი აღმოცენება, შედეგად ივსება პლანტაციის რიგთაშორისი არე, რაც ართულებს გადაადგილებას და შესაბამისად ხარისხოვანი ფოთლის კრეფას. სარეველები ნეგატიურად მოქმედებენ მოსავლის რაოდენობასა და ხარისხზე.

ჩაის პლანტაციის მოვლა-მოყვანის სამუშაოებზე შრომითი დანახარჯების შემცირების და დამატებითი მოგების მისაღებად შემოთავაზებულია ორი ტექნოლოგიური მოწყობილობა:

- ჩაის ბუჩქის სასხლავი და პლანტაციის რიგთაშორისების დამმუშავებელი დანადგარი უზრუნველყოფს ჩაის პლანტაციის გასხვლას, რიგთაშორისების დამუშავებას, გაწმენდას სარეველებისგან, მათ დაქუცმაცებასა და მიღებული მასის ნიადაგში ჩახვნას, რაც ხელს უწყობს პლანტაციაში ორგანული ნაერთების და ჰუმუსის დაგროვებას, ნიადაგის სტრუქტურის გაუმჯობესებას და პლანტაციის ბიოლოგიურ პროდუქტიულობაზე დადებით ზემოქმედებს. ჩაის ფოთლის კრეფის ჯერადობის პარალელურად, ამავე ინტერვალით პლანტაცია უნდა გაიწმინდოს სარეველებისგან, რაც ყოველ ჯერზე დამატებითი ორგანული სასუქია ჩაის მცენარისთვის. ჩაის ბუჩქის სასხლავი ტექნიკური საშუალების (საქართველოს პატენტი GE U 2020 240 Y) ექსპერიმენტული ნიმუში გამოიცადა ი/მ მ. კუპრაძის (ოზურგეთი) პლანტაციაში, ხოლო პლნტაციის რიგთაშორისების დამმუშავებელი დანადგარის ექსპერიმენტული ნიმუში - შპს ანასეულის ექსპერიმენტული ჩაის ფაბრიკის პლანტაციაში, დამუშავდა 5 ჰა ფართობი.

- ფოთლის ხელით საკრეფი აპარატი, - (საქართველოს პატენტი P 2022 7413)   უზრუნველყოფს ჩაის ფოთლის შერჩევითი კრეფის შესაძლებლობას ყლორტების ჭრის სიმაღლის რეგულირების გზით, იზრდება 2-3 - ფოთლიანი ნაზი დუყების აღების პროცესის ეფექტიანობა და მოსავლიანობა. მოდერნიზებული აპარატის მოქმედი მოდელი გამოიცადა შპს „ანასეულის ექსპერიმენტული ჩაის ფაბრიკის“ სამრეწველო პლანტაციაში. შრომატევად საწარმოო პროცესებში მცირე მექნიზაციის საშუალებების გამოყენება ამცირებს მოთხოვნას მუშახელზე, შედეგად მცირდება თვითღირებულება და იზრდება დამატებით მოგება. დამზადებულია აპარატის მოქმედი მოდელი.        

            მწვანე ჩაის დამზადება ენერგოტევადი პროცესია. თბური პროცესები - ფიქსაცია, შეშრობა და შრობა უაღრესად მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ ხარისხობრივი მაჩვენებლების ჩამოყალიბებაში. თვითღირებულების მეოთხედს ენერგეტიკული დანახარჯები შეადგენს, რომელთა შემცირება უმნიშვნელოვანესი ამოცანაა. შემუშავებულია ელექტრომაგნიტური ინდუქციის მეთოდზე დაფუძნებული ჩაის ფოთლის ენერგოდამზოგი ინოვაციური საფიქსაციო ტექნოლოგიური დანადგარი (საქართველოს პატენტი P 2022 7427) და მის ბაზაზე მწვანე ჩაის ენერგოდამზოგი ახალი ტექნოლოგია. ახალი თაობის საფიქსაციო დანადგარის და ტექნოლოგიის გამოყენების პირობებში ელექტროენერგიის დანახარჯები 10 - ჯერ მცირდება, ასევე მცირდება მზა პროდუქტის თვითღირებულება.

ზემოაღნიშნულის გარდა შემუშავებულია მოგრეხილი ჩაის ფოთლის ენერგოეფექტიანი მაფორმირებელ - საშრობი დანადგარი (განაცხადი AU 2023 16196, პატენტის გაცემის შესახებ დადებითი გადაწყვეტილება - 10.10.2023). დანადგარის კონსტრუქციული გადაწყვეტა უზრუნველყოფს მზა ჩაის სასაქონლო სახის გაუმჯობესებას.

მოხსენების შემდეგ გამართულ დისკუსიაში მონაწილეობდნენ: აკადემიის პრეზიდენტი აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე, აკადემიკოსები: ნოდარ ჭითანავა, ალექსანდრე დიდებულიძე, დოქტორები: ომარ თედორაძე, გოჩა ცოფურაშვილი, ნუგზარ ებანოიძე, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მრჩეველი, დოქტორი ომარ კაჭარავა, სამინისტროს   სამმართველოს უფროსი ნოდარ ხოხაშვილი, ჩაის მწარმოებელთა ასოციაციის პრეზიდენტი თენგიზ სვანიძე, ფერმერი გიორგი მუსხელიშვილი, საქართველოში ფაო-ს წარმომადგენლის მოადგილი ჯუმბერ მარუაშვილი. დაადგინეს, რომ მიღებულ იქნას ცნობად ინფორმაცია ა(ა)იპ საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტის ჩაის, სუბტროპიკული კულტურების და ჩაის მრეწველობის ინსტიტუტის მიერ 2019-2023 წ.წ. ჩატარებული სამუშაოები. იმის გათვალისწინებით, რომ ჩაის მოვლა-მოყვანის და ნედლეულის დამზადების შრომატევად საწარმოო პროცესებში მცირე მექანიზაციის ინოვაციური მრავალფუნქციური ტექნიკური საშუალებები მნიშვნელოვნად ამცირებს მოთხოვნას დეფიციტურ, ძვირადღირებულ მუშახელზე, აგრეთვე თვითღირებულებას და იძლევა დამატებით მოგებას, მათი გამოყენება მეჩაიეობის სექტორში გადაიარაღების ძირითად სამეცნიერო-ტექნიკურ მიმართულებად უნდა იქნეს განხილული, ხოლო მწვანე ჩაის წარმოებაში ენერგეტიკული დანახარჯების შესამცირებლად მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეუძლია ავტორების მიერ შემოთავაზებულ ელექტრომაგნიტური ინდუქციის მეთოდზე დაფუძნებულ ინოვაციურ თბურ ტექნოლოგიურ დანადგარებს და მათ ბაზაზე შემუშავებულ მწვანე ჩაის ახალ სამანქანო ტექნოლოგიას. ახალი თაობის საფიქსაციო დანადგარის და ტექნოლოგიის გამოყენების პირობებში მცირდება მზა პროდუქციის თვითღირებულება.

საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია „მცენარეთა გენეტიკური რესურსები: შესაძლებლობები და გამოწვევები“

 მიმდინარე წლის 22-24 მაისს სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ორგანიზებით და შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით გაიმართა საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია: „მცენარეთა გენეტიკური რესურსები: შესაძლებლობები და გამოწვევები“. კონფერენცია გახსნა და დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის დირექტორმა, აკადემიკოსმა ლევან უჯმაჯურიძემ. ოფიციალურ გამომსვლელთა შორის ასევე იყვნენ: საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე, ბატონი იური ნოზაძე, საქართველოს პარლამენტის აგრარულ საკითხთა კომიტეტის აპარატის უფროსი, დოქტორი ივერი ახალბედაშვილი, აკადემიკოსი თინათინ სადუნიშვილი, შ. რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის დირექტორი, ბატონი თეიმურაზ დოჭვირი. საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან კონფერენციის გახსნის ცერემონიალში მონაწილეობა მიიღეს აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გურამ ალექსიძემ, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილემ, აკადემიკოსმა ანატოლი გიორგაძემ, აკადემიის მთავარმა აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ალექსანდრე დიდებულიძემ და აკადემიის აგრონომიულ მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივნმა, აკადემიკოსმა გოგოლა მარგველაშვილმა . 

კონფერენციის მონაწილეთა წინაშე ფართე მოხსენებით წარსდგა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე. მოკლე მისალმების შემდეგ მან ისაუბრა ბიომრავალფეროვნებისა და მცენარეთა გენეტიკური რესურსების შენარჩუნების და დაცვის აუცილებლობაზე, ხაზი გაუსვა იმას, რომ სასოფლო-სამეურნეო მცენარეთა ჯიშები, ფორმები და ჰიბრიდები მცენარეთა გენეტიკური რესურსების მნიშვნელოვან შემადგენელ ნაწილს წარმოადგენენ, ისინი ხელს უწყობენ ქვეყნის სოფლის მეურნეობის მდგრადობას, სასურსათო დამოუკიდებლობას, მოსახლეობის ჯანმრთელობის გაუმჯობესებას, შემოსავლიანობის ზრდას და სხვა. აღნიშნა, რომ საქართველო მცენარეთა გენეტიკური რესურსების და ბიომრავალფეროვნების ბუნებრივი მუზეუმია, რასაც ადასტურებს სასოფლო - სამეურნეო მცენარეთა უამრავი ენდემური ჯიში, მ. შ. ვაზის, ხეხილის, მარცვლეულის, ბოსტნეული კულტურების და სხვ.

            ბატონმა გურამმა ყურადღება გაამახვილა იმაზეც, რომ საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის ერთ-ერთ სტრუქტურულ ერთეულს წარმოადგენს „გარემოს დაცვის, მცენარეთა გენეტიკური რესურსებისა და აგრობიომრავალფეროვნების საკოორდინაციო ცენტრი“, რომელშიც გაერთიანებული არიან ამ დარგში მომუშავე ცნობილი ქართველი სპეციალისტები. მომხსენებელმა ასევე ისაუბრა აკადემიის თანამშრომლობაზე კორეის რესპუბლიკის სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აგრობიომრავალფეროვნების ეროვნულ ცენტრთან, ერთობლივ ექსპედიციებზე მცენარეთა გენეტიკური რესურსების შეგროვება-დაცვის და ურთიერთგაცვლის მიზნით და სხვ.

            აღსანიშნავია, რომ კონფერენციის ფარგლებში, ქართველმა მეცნიერებმა უცხოელ კოლეგებთან ერთად მცენარეთა გენეტიკური რესურსების მართვისა და გამოყენების, ველური ფლორის გენეტიკური რესურსების კონსერვაციის, ასევე ეკოსერვისების, ერთობლივი სამეცნიერო პროექტების შემუშავებისა და სამომავლო თანამშრომლობის საკითხებზე იმსჯელეს.

კონფერენციის მუშაობაში მონაწილეობა მიიღო მსოფლიოს 14 ქვეყნის 150-მდე მეცნიერმა და მკვლევარმა.

ფუტკრების  საერთაშორისო  დღე

 საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში მიმდინარე წლის 20 მაისს, მეცხოველეობის და ვეტერინარიის მეცნიერებთა განყოფილების ორგანიზებით ჩატარდა მრგვალი მაგიდა, რომელიც მიეძღვნა ფუტკრების საერთაშორისო დღეს. მრგვალ მაგიდას ესწრებოდნენ: აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის მეცხოველეობის და ვეტერინარიის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი თენგიზ ყურაშვილი, აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე, აკადემიის პრეზიდიუმთან არსებული სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე, აკადემიკოსი ჯემალ გუგუშვილი, აკადემიის წამყვანი სპეციალისტები: ლარისა ჩაიკა, ქეთევან ჭიპაშვილი, დალი თარხნიშვილი. მოწვეულ სტუმრებს შორის იყვნენ აკადემიის მეფუტკრეობის მიმართულების კოორდინატორი, დოქტორი მაია ფეიქრიშვილი, მეფუტკრეობის ასოციაციის თავმჯდომარე, დოქტორი რამაზ თავართქილაძე, დოქტორი ალეკო ყურაშვილი.

მრგვალი მაგიდა გახსნა და დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა მეცხოველეობის და ვეტერინარიის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა თენგიზ ყურაშვილმა. მან აღნიშნა, რომ მეფუტკრეობის დარგს საქართველოში დიდი ხნის ისტორია აქვს. ქართველი კაცი ფუტკრის მოშენებას და ფუტკრის პროდუქტების წარმოებას უხსოვარი დროიდან მისდევს. მისასალმებელია, რომ დღესაც გრძელდება ეს ტრადიცია და საქართველოს ყველა კუთხეში გვხვდება მეფუტკრე-ფერმერები, რომლებიც წარმატებით ავითარებენ დარგს. შემდეგ აკადემიკოსმა თ. ყურაშვილმა სიტყვა გადასცა დოქტორ მაია ფეიქრიშვილს, რომელიც აუდიტორიის წინაშე წარსდგა მოხსენებით: „საქართველოში ეკოლოგიურად სუფთა თაფლისა და ფუტკრის პროდუქტების წარმოება“. 

დოქტორმა მ. ფეიქრიშვილმა მსმენელთა ყურადღება გაამახვილა უკანასკნელი წლების სტატისტიკური მონაცემებზე, რომლის თანახმად   პლანეტის მოსახლეობის ჯანმრთელობა შექმნილი მძიმე ეკოლოგიური მდგომარეობის გამო მკვეთრად გაუარესდა. პრობლემის დაძლევის საუკეთესო საშუალებად მიჩნეული იქნა საკვები პროდუქტების ეკოლოგიურად სუფთა გარემო პირობებში წარმოება. ამ მხრივ საუკეთესო საშუალებას წარმოადგენს ბიომეურნეობების, მ. შ. ბიოსაფუტკრეების შექმნა. საქართველოს ზოგიერთი რეგიონის, განსაკუთრებით ქართული ფუტკრის (Apis mellifera caucasica-Georgia) პოპულაციების (მეგრული, გურული, ქართლური, აფხაზური) გავრცელების ტრადიციულ არეალში, ბუნებრივ-ეკოლოგიური პირობები იძლევა იმის საშუალებას, რომ ფუტკრის მოვლა-შენახვის თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვის საფუძველზე, დიდი ძალისხმევის გარეშე, მოეწყოს ბიოსაფუტკრეები, სადაც შესაძლებელი იქნება ეკოპროდუქტების წარმოება. ამას ხელს უწყობს ისიც, რომ დასახლებული პუნქტებიდან მნიშვნელოვნად დაშორებულ მაღალ მთაში არ გვხვდება ტექნოგენური დამაბინძურებლები, პესტიციდები, გენმოდიფიცირებული მცენარეები. ერთადერთი რასაც ჯეროვანი ყურადღება უნდა მიექცეს, ესაა ფუტკრის დაავადებების გაჩენის შემთხვევაში, მათი ბიოპრეპარატებით მკურნალობა. საქართველოს ტერიტორიაზე ასეთი ადგილები ბევრგან გვხვდება. მაგალითისათვის მოყვანილი იქნა ქართული ფუტკრის მეგრული პოპულაციის ბუნებრივი გავრცელების არეალი - სამეგრელოს რეგიონი, სადაც დიდი წარმატებითაა შესაძლებელი ბიოსაფუტკრეების შექმნა. ასეთია ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტში: მდინარე ხობისწყლის ხეობაში - ლუგელას, შელეთის, ლეუკუნეს და მისი მიმდებარე უბნები. წალენჯიხის მუნიციპალიტეტში: სქურის და მაგანას ხეობები. იგივე შიძლება ითქვას ქართლური და გურული პოპულაციების ტრადიციული გავრცელების არეალებზე, რომლებიც მოიცავენ შესაბამისად დუშეთის მუნიციპალიტეტის მაღალმთიან სოფლებს ბარისახოს, შუაფხოს და ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზემო სურებს. თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ქართული ფუტკრის თითოეული ოჯახი საშუალოდ 18-25კგ თაფლს, ცვილს 4-5 აშენებული ფიჭის ფარგლებში, 15-20კგ ყვავილის მტვერს, 80-100გ დინდგელს, 2გ შხამს, 250-300გ რძეს, მაშინ საშუალო სიდიდის ბიოსაფუტკრის მოწყობის შემთხვევაში ეკოლოგიურად სუფთა თაფლპროდუქტების წარმოება შთამბეჭდავ მოცულობას მიაღწევს. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ მეფუტკრის შემოსავალი ბიოსაფუტკრეში წარმოებული პროდუქციიდან გაცილებით გადააჭარბებს რიგითი საფუტკრიდან მიღებულს. ამდენად მეფუტკრის მოტივაცია აწარმოოს ეკოპროდუქტები, გაიზრდება. ამჟამად საქართველოში ბიოსაფუტკრეები არა ერთ მეწარმესა აქვს შექმნილი, რომელთა შორის არიან: გიგა და გვანცა ჭაბუკიანები (ლეჩხუმი), მარინა გარდავა (სვანეთი), გიორგი იონათამიშვილი (დუშეთის მუნიციპალიტეტი), გიორგი მერაბიშვილი (ნინოწმინდა) და სხვ.  

მოხსენების შემდეგ გაიმართა დისკუსია. დაისვა შეკითხვები, რომლებზეც დოქტორმა მ. ფეიქრიშვილმა კვალიფიციური პასუხები გასცა.

მრგვალი მაგიდა შეაჯამა მეცხოველეობის და ვეტერინარიის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა თენგიზ ყურაშვილმა. მან მადლობა გადაუხადა მომხსენებელს საინტერესო პრეზენტაციისათვის, ხოლო დამსწრე საზოგადოებას მრგვალი მაგიდის მუშობაში აქტიური ჩართულობისათვის.

მრგვალი მაგიდა - გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მიმართულებების კოორდინატორებთან

         მიმდინარე წლის 16 მაისს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილებაში შედგა შეხვედრა გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მიმართულებების კოორდინატორებთან. სხდომას ესწრებოდნენ: აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე, აკადემიის მთავარი აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე, აკადემიის სტიპენდიატები: სატყეო მიმართულების კოორდინატორი, დოქტორი გიორგი ქავთარაძე და გარემოს დაცვის მიმართულების კოორდინატორი, დოქტორი ზვიად ტიგინაშვილი, აკადემიის წამყვანი სპეციალისტები: ლარისა ჩაიკა და ქეთევან ჭიპაშვილი, ასევე გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მიმართულების კოორდინატორთა ჯგუფის წევრები: სსიპ გარემოს ეროვნული სააგენტოს გარემოზე მიყენებული ზიანის გამოსწორების ღონისძიებების დეპარტამენტის ბიომრავალფეროვნების სამმართველოს უფროსი, დოქტორი ხათუნა წიკლაური, გარემოს ეროვნული სააგენტოს ბიომრავალფეროვნების კონტროლის სამსახურის პირველადი სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის მოადგილე არსენ ჩინჩალაძე, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ბიომრავალფეროვნებისა და სატყეო დეპარტამენტის ტყის პოლიტიკის სამმართველოს მთავარი სპეციალისტი შალვა ნოზაძე.

            მრგვალი მაგიდა გახსნა და დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ლაშა დოლიძემ. მან აუდიტორიას კიდევ ერთხელ შეახსენა დარგის კოორდინატორთა საქმიანობის მნიშვნელობა, ისაუბრა ქვეყანაში გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მიმართულებით საჭირბოროტო საკითხების გადაწყვეტის საქმეში მათ მიერ შეტანილ წვლილზე. შემდეგ აკადემიკოსმა ლ. დოლიძემ სიტყვა გადასცა აკადემიის პრეზიდენტს, აკადემიკოს გივი ჯაფარიძეს. აკადემიის პრეზიდენტმა გ. ჯაფარიძემ მოკლედ მიმოიხილა ქვეყნაში სატყეო მიმართულებით არსებული მდგომარეობა, ყურადღება გაამახვილა საქართველოს ტყეებთან დაკავშირებულ პრობლემატურ საკითხებზე, მეტყევე-სპეციალისტების ღვაწლზე ქვეყანაში გარემოს დაცვასა და ტყეების დაცვის საქმეში.

            გარემოს ეროვნული სააგენტოს ბიომრავალფეროვნების სამმართველოს უფროსმა, ქალბატონმა ხათუნა წიკლაურმა აღნიშნა, რომ ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნება მეტად მნიშვნელოვანი საკითხია არა მარტო ჩვენს ქვეყანაში, არამედ მთელ მსოფლიოში. სამწუხაროდ ჩვენთან ამის გამოცდილება ნაკლებად გვაქვს. ამიტომ ქართველი სპეციალისტები მუდმივ კომუნიკაციაში არიან უცხოელ კოლეგებთან, რათა გაეცნონ მათ მიდგომებს, შეისწავლონ და საუკეთესო მეთოდები ჩვენთანაც დანერგონ.

            გარემოს ეროვნული სააგენტოს ბიომრავალფეროვნების კონტროლის სამსახურის პირველადი სტრუქტურული ერთეულის ხელმძღვანელის მოადგილემ არსენ ჩინჩალაძემ დამსწრე საზოგადოების ყურადღება შეაჩერა ტყის კოდექსის ახალ რეგულაციებზე, რომლის თანახმად დაცულ ტერიტორიებზე დაიგეგმა ხე-ტყის დამზადებასთან დაკავშირებული საქმიანობა (მოვლითი, სანიტარული ჭრები). ამასთან დაკავშირებით, ბატონი არსენის მიერ შედგენილი იქნა ინსტრუქცია, სადაც დეტალურად იქნა გაწერილი ჭრებთან დაკავშირებული ყველა წესი, მონიშვნა იქნება ეს, ჭრა, დამზადება, გატანა თუ სხვა.

რაც შეეხება სატყეო დეპარტამენტის ტყის პოლიტიკის სამმართველოს მთავარი სპეციალისტს შალვა ნოზაძეს, მან ისაუბრა ტყის პოლიტიკასთან დაკავშირებულ საკითხებზე, სადაც ძირითადი აქცენტი ტყის ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნებაზეა გადატანილი.

მრგვალი მაგიდის ბოლოს გაიმართა დისკუსია, რომლის დროსაც განხილული იქნა დარგში არსებული მნიშვნელოვანი პრობლემები და დაისახა მათი გადაწყვეტის გზები.

მრგვალი მაგიდის მუშაობა შეაჯამა აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ლაშა დოლიძემ. მან მადლობა გადაუხადა აუდიტორიას მობრძანებისათვის და პრობლემატური საკითხების განხილვისას აქტიური ჩართულობისათვის.