შალვა კერესელიძე  

   არიან ადამიანები, რომელთა მოღვაწეობა სიცოცხლეშივე მისაბაძია თანამედროვეებისათვის. ასეთ ადამიანთა რიცხვს განეკუთვნება 1913 წლის 25 დეკემბერს ზემო რაჭის მშვენიერ მაღალმთიან სოფელ უწერაში, იასონ კერესელიძისა და ოლღა რეხვიაშვილის მეტად მშრომელ და კეთილსინდისიერ, პატიოსნობით სავსე ოჯახში, დაბადებული შალვა კერესელიძე. ბუნებისგან ჭარბი ნაბოძები ნიჭი, დაუშრეტელი ენერგია და უდრეკი ნებისყოფა შალვა კერესელიძეს დაჰყვა ბავშვობიდანვე.

მამა 1921 წელს გრიპის ეპიდემიისას 41 წლის ასაკში გარდაიცვალა, და ხუთი შვილის აღზრდა დედას მოუწია, თუმცა მას გვერდში ამოუდგნენ და მზრუნველობა გამოიჩინეს ბიძებმა და ბიძაშვილმა.

შალვამ დაამთავრა ონის საშუალო სკოლა, სწავლობდა ფრიადებზე, სოფლიდან ონამდე 12 კილომეტრზე ძირითადად ფეხით დადიოდა. 1931 წელს თბილისში უმაღლეს სასწავლებელში - საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტში მექანიზაციის ფაკულტეტზე მოეწყო და სწავლისას თავს ირჩენდა ფრიადოსნის სტიპენდიით. 1936 წელს ინსტიტუტის წარმატებით დამთავრების შემდეგ მას შესთავაზეს ასპირანტურაში დარჩენა, მაგრამ მატერიალური მდგომარეობის გაუმჯობესების მიზნით იმავე წელს ის მეცნიერ თანამშრომლად მუშაობას იწყებს ჩაისა და სუბტროპიკული კულტურების საკავშირო სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში ანასეულში, სადაც 1938 წლამდე მონდომებით იღწვოდა ამ სტრატეგიულ კულტურებში ტექნოლოგიური პროცესების მექანიზაციის დონის ასამაღლებლად. შემდეგ ბატონი შალვა სწავლობდა ასპირანტურაში მოსკოვის სოფლის მეურნეობის მექანიზაციის ინსტიტუტში, საიდანაც 1941 წელს გაიწვიეს ჯარში.

1943 წელს დემობილიზაციის შემდეგ შ. კერესელიძე უბრუნდება თავის საყვარელ საქმეს და მუშაობას იწყებს საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო ინსტიტუტში ასისტენტად, ხოლო საკანდიდატო დისერტაციის დაცვის შემდეგ მას ირჩევენ დეკანის მოადგილედ.

1949 წელს შალვა კერესელიძე დაინიშნა ახლად შექმნილი სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკის სახელმწიფო სპეციალურ საკონსტრუქტორო ბიუროს უფროსად და აქედან იწყება მისი დაუღალავი შემოქმედებითი მეცნიერული და საკონსტრუქტორო მოღვაწეობა ჩაისა და სუბტროპიკული კულტურებისათვის განკუთვნილი მანქანების შესაქმნელად. 1961 წელს იგი იცავს სადოქტორო დისერტაციას, ხოლო 1962 წელს მას პროფესორის წოდება ენიჭება. განუზომელია ბატონ შალვას ღვაწლი ხარისხოვანი ჩაის ფოთლის მექანიზებული კრეფის პრობლემის გადაწყვეტის საქმეში, რაც სათანადოდ დაფასდა - 1967 წელს მას, როგორც ჩაის საკრეფი მანქანა „საქართველოს“ პრინციპული სქემის ავტორსა და მანქანის სასოფლო-სამეურნეო წარმოებაში გავრცელების სამუშაოების ხელმძღვანელს, კონსტრუქტორთა ჯგუფთან ერთად ლენინური პრემია მიენიჭა.

დიდია პროფესორ კერესელიძის დამსახურება საქართველოს სოფლის მეურნეობის მექანიზაციის ინჟინერთა თაობების მომზადების საქმეში. მისი ხელმძღვანელობით დაცულია ორმოცდაათამდე საკანდიდატო და სადოქტორო დისერტაცია, იგი 1954-1962 წლებში მუშაობდა ახლად შექმნილი საქართველოს სუბტროპიკული მეურნეობის ინსტიტუტის პრორექტორად და ხელმძღვანელობდა ტრაქტორებისა და ავტომობილების კათედრას, შემდეგ 1962-1970 წლებში იყო კონსტანტინე ამირეჯიბის სახელობის საქართველოს სოფლის მეურნეობის მექანიზაციისა და ელექტრიფიკაციის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის ლაბორატორიის ხელმძღვანელი.

1971 წელს შალვა კერესელიძეს მიენიჭა სოციალისტური შრომის გმირის წოდება და ამავე წელს მისი ინიციატივით შეიქმნა საკავშირო სამთო მიწათმოქმედების და სუბტროპიკული კულტურების მანქანათა საკავშირო სამეცნიერო-კვლევითი და საკონსტრუქტორო-ტექნოლოგიური ინსტიტუტი, რომლის დირექტორადაც დაინიშნა; ამავე პერიოდში მან მიიღო სუბტროპიკული კულტურების დარგში გენერალური კონსტრუქტორის წოდება. 1975 წლიდან პროფესორი შალვა კერესელიძე დაუბრუნდა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მექანიზაციისა და ელექტრიფიკაციის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტს, სადაც მიუხედავად ხანდაზმულობისა სიცოცხლის ბოლომდე აგრძელებს სამეცნიერო-კვლევით და საცდელ-საკონსტრუქტორო საქმიანობას. 1994 წელს იგი არჩეული იქნა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის ჯერ საპატიო, ხოლო შემდეგ ნამდვილ წევრად.

შალვა კერესელიძე 200 სამეცნიერო შრომისა და მონოგრაფიის ავტორია, მას ეკუთვნის 80-მდე გამოგონება. ბატონმა შალვამ როგორც ღირსეულმა, უმწიკლო პატიოსნებისა და უკომპრომისო პრინციპულობის ქართველმა კაცმა, დიდმა მეცნიერმა, ნიჭიერებისა და შრომისმოყვარეობის დამფასებელმა პედაგოგმა და ნამდვილმა პატრიოტმა ნათელი კვალი დატოვა და მისი ხსოვნა მარად დარჩება ქართველი ერის ცხოვრებაში.

შალვა კერესელიძე გარდაიცვალა 1997 წელს. 

აკადემიკოს შალვა კერესელიძის გახსენება

 2023 წლის 26 დეკემბერს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის საკონფერენციო დარბაზში აკადემიის აგროინჟინერიის მეცნიერებათა განყოფილების ორგანიზებით გაიმართა მრგვალი მაგიდა მიძღვნილი აკადემიკოს შალვა კერესელიძის 110 წლისთავისადმი. მრგვალ მაგიდას ესწრებოდნენ: აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე; აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე; აკადემიის აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე; პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე; პრეზიდიუმის მრჩეველი აკადემიკოსი ნოდარ ჭითანავა; აკადემიის აგროინჟინერიის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი რევაზ მახარობლიძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე, აკადემიის სტიპენდიატი, დოქტორი გიორგი ქუთელია. მოწვეულ სტუმრებს შორის იყვნენ: აკადემიკოსები: ჯემალ კაციტაძე, ლევან უჯმაჯურიძე; ტექნიკის მეცნიერებათა დოქტორები: ზაზა მახარობლიძე და ნუგზარ ებანოიძე, ტექნიკის დოქტორები: ნიკო ჯავახიშვილი, თამაზ ნადირაშვილი და თენგიზ ცერცვაძე.

მრგვალი მაგიდა გახსნა და დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ. მისალმების შემდეგ მან ისაუბრა აკადემიკოს შალვა კერესელიძის მიერ გაწეულ უდიდეს ღვაწლზე სამამულო სატრაქტორო და სასოფლო-სამეურნეო მანქანათმშენებლობის განვითარების საქმეში. განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა მის საქმიანობაზე თბილისის სასოფლო-სამეურნეო მანქანათმშენებლობის ქარხანაში ჩაის საკრეფი მანქანების წარმოების ათვისებასთან დაკავშირებით, სადაც საფუძველი ჩაეყარა ჩაის მოვლა-მოყვანისა და ფოთლის კრეფის მანქანათა კომპლექსის სერიულ გამოშვებას. სწორედ ჩაის საკრეფი მანქანის „საქართველოს“ წარმოებაში დანერგვისათვის პროფესორ შ. კერესელიძეს მიენიჭა იმ დროისათვის მეტად პრესტიჟული ლენინური პრემია. აკადემიკოსი გ. ჯაფარიძე ასევე შეეხო შ. კერესელიძის პიროვნულ თვისებებს. აღინიშნა, რომ აკად. შალვა კერესელიძე იყო არამარტო დიდი მეცნიერი, არამედ მეტად კეთილშობილი, კაცთმოყვარე და ქვეყნისათვის თავდადებული პიროვნება. 

აკადემიკოს შალვა კერესელიძის ბიოგრაფიულ მონაცემებზე ფართო მოხსენებით გამოვიდა აკადემიკოსი რევაზ მახარობლიძე, რომელმაც თავის მოხსენებაში მნიშვნელოვანი ადგილი დაუთმო შ. კერესელიძის მიერ ჩატარებულ ურთულეს სამეცნიერო-კვლევით და საკონსტრუქციო-ტექნოლოგიური სამუშაოების განხილვას. აკად. რ. მახარობლიძემ ასევე ისაუბრა შ. კერესელიძის ნოვატორულ და ორიგინალურ შეხედულებებსა და მიმართულებებზე. ხაზი გაუსვა იმას, რომ შ. კერესელიძემ არა მარტო პირველმა დააყენა სამთო მიწათმოქმედებისა და სუბტროპიკული კულტურების მექანიზაციის პრობლემები და გვიჩვენა მათი პრაქტიკული განხორციელების გზები, არამედ გვიკარნახა სისტემური კვლევის ელემენტების ფართოდ გამოყენების აუცილებლობაც.

მრგვალ მაგიდაზე შ. კერესელიძის ავტობიოგრაფიულ მონაცემებთან დაკავშირებით სიტყვით გამოვიდნენ აკადემიკოსები: ნ. ჭითანავა, რომელმაც ბატონი შალვა ქვეყნისათვის გაწეული მეტად მნიშვნელოვანი საქმიანობიდან გამომდინარე არაერთი თბილი სიტყვით მოიხსენია; გ. ალექსიძემ და ა. დიდებულიძემ აღნიშნეს, რომ ბატონი შალვას ცხოვრება ია-ვარდით არ ყოფილა მოფენილი. მიუხედავად   დიდი აღიარებისა, მას მრავალი სირთულის გადალახვა მოუწია, თუმცა არასდროს არ დაუყრია ფარ-ხმალი და მუდამ საკუთარი პრინციპების ერთგული დარჩენილა. აკადემიკოსმა ჯ. კაციტაძემ დამსწრე საზოგადოების ყურადღება შ. კერესელიძის პიროვნულ ღირსებებზე შეაჩერა და სიამაყით აღნიშნა, რომ მისი აღზრდილი იყო.

აკადემიკოსი შ. კერესელიძე დიდი სიყვარულითა და პატივისცემით გაიხსენეს ასევე მისმა ყოფილმა ასპირანტებმა, ბატონებმა: ნ. ებანოიძემ, ზ. მახარობლიძემ, თ. ნადირაშვილმა. მათ ბატონი შალვა დაახასიათეს როგორც საუკეთესო პედაგოგი და ახალგაზრდების დიდი გულშემატკივარი, რომელმაც ბევრ სტუდენტს გაუწოდა დახმარების ხელი და ბევრსაც მეცნიერებში გაუკაფა გზა.

მრგვალ მაგიდის მუშაობა შეაჯამა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ, რომელმაც მადლობა გადაუხადა დამსწრე საზოგადოებას მობრძანებისათვის და აკადემიკოს შ. კერესელიძის გახსენებისათვის.

აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა

         2023 წლის 20 დეკემბერს შედგა აგრარული ინოვაციების კომისიის სხდომა, რომელზეც განხილული იყო ინჟინერიის დოქტორის, სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის აგროსაინჟინრო კვლევის სამსახურის უფროსი სპეციალისტის, საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის სტიპენდიატის გიორგი ქუთელიას მოხსენება თემაზე: ,,მოტობლოკის ბაზაზე ბაზოს წარმომქმნელი და მულჩსაფარი კომბინირებული აგრეგატის შესახებ“.

მომხსენებელმა აღნიშნა, რომ სასოფლო-სამეურნეო კულტურების მოვლა-მოყვანის კომპლექსური მექანიზაციისთვის საჭირო ოპერაციების შესასრულებლად გამოიყენება როგორც მობილური, ასევე მცირე მექანიზაციის ტექნიკური საშუალებები, მოტობლოკები და მათზე დააგრეგატებული მოწყობილობები. მათი გამოყენება განსაკუთებით ეფექტიანია მცირეკონტურიან და მთიან ადგილებში განლაგებულ სასოფლო-სამეურნეო ფართობებზე. აღნიშნული პირობებისთვის შემოთავაზებულია ნიადაგზე ბაზოს წარმომქნელი და მულჩსაფარი რესურსდამზოგი კომბინირებული სასოფლო-სამეურნეო აგრეგატი მოტობლოკის ბაზაზე, რომელიც დაცულია საქართველოს პატენტით № P 2021 7299 B, რაც სიახლეს წარმოადგენს.

საქართველოში მრავლადაა შინა მეურნეობების ნაკვეთები, რომელთა ფართობი შეადგენს 0,25-2,5 ჰა და სადაც იწარმოება ბოსტნეული, ბაღჩეული და კენკროვანი კულტურები. სწორედ ეს სეგმენტია მცირე მექანიზაციის ტექნიკური საშუალებების ძირითადი მომხმარებელი.

შემოთავაზებული კომბინირებული აგრეგატი იძლევა ეკოლოგიურ და ეკონომიკურ სარგებელს, რაც გამოიხატება ნაკვეთზე მისი მინიმალური გამოყენებით; ნაკლებია საპოხ-საზეთი მასალებით ნიადაგის დაბინძურება და შემცირებულია ცალკეული სასოფლო-სამეურნეო ოპერაციების შესრულება ერთი გავლით, რაც 2-2,5 ჯერ ზრდის მის ეფექტიანობას. კომბინირებული მანქანა საშუალებას იძლევა მცირე ენერგეტიკული დანახარჯებით ერთჯერადად შეასრულოს ექვსი ოპერაცია: ნიადაგის გაფხვიერება აქტიური სამუშაო ორგანოებით (ფრეზებით); ბაზოს წარმოქმნა; წვეთოვანი წყლის სისტემის გაყვანა; პლასტიკური მულჩის დაგება დაგებულ პლასტიკურ მულჩზე მიწის შემოყრა; დაგებული პლასტიკური მულჩის დახვრეტა.

ახალი აგრეგატი შეავსებს აგრარული ბაზრის აუთვისებელ სეგმენტს ინოვაციური ტექნიკური საშუალებების გამოყენების თვალსაზრისით, ასევე  აუცილებლად მაღალმოთხოვნადი იქნება მცირემიწიან და დახურულ გრუნტში (სათბურებში) სასოფლო - სამეურნეო კულტურების წარმოებისას.

პროექტი ხორციელდება ინტელექტუალური საკუთრების და შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის ფინანსური მხარდაჭერით [ახალგაზრდა მეცნიერთა კვლევების გრანტის ფარგლებში 2021 - YS-21-342].

განხილვაში მონაწილეობდნენ: პროფ. ო. ქარჩავა, დოქტ.ნ ძიძიკაშილი, აკად. ჯ.კაციტაძე, აკად ა.დიდებულიძე, რომლებმაც აღნიშნეს მომხსენებლის მიერ ჩატარებული მუშაობის აქტუალურობა და მიდგომის ინოვაციურობა. სხდომამ მიიღო შესაბამისი დადგენილება.

საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დღე აღინიშნა

       საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დღე აღინიშნა, რომელსაც საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან ესწრებოდნენ აკადემიის პრეზიდენტი აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე, ვიცე-პრეზიდენტი აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე, აკადემიის აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი მარინე ბარვენაშვილი, აკადემიკოსი ჯალ გუგუშვილი.

       საუნივერსიტეტო სივრცეში ახალი ფაკულტეტი10 წლის წინ, 2013 წლის 16 დეკემბრს ჩამოყალიბდა და დღეს აგროინჟინერიის, მევენახეობა ენოლოგიის, სასურსათო და აგრარული ტექნოლოგიების მიმართულებით ახორციელებს სამივე საფეხურის საგანმანათლებლო პროგრამას.

       აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დღისადმი მიძღვნილი ღონისძიება გახსნა სტუ-ის რექტორმა. აკადემიკოსმა დავით გურგენიძემ ფაკულტეტის აკადემიურ პერსონალს, სტუდენტებს, კურსდამთავრებულებსა და სტუმრებს მიულოცა ფაკულტეტის დღე და აღნიშნა, რომ აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტი ერთ-ერთი წარმატებული ფაკულტეტია, სადაც სტუდენტებს ყველა შესაძლებლობა აქვთ ჩამოყალიბდნენ დარგის მაღალკვალიფიციურ სპეციალისტებად.

     საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიისპრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გივი ჯაფარიძემ სტუ-ის რექტორს, აკადემიკოს დავით გურგენიძეს მადლობა გადაუხადა ფაკულტეტის დღის დაწესებისთვის. როგორც გივი ჯაფარიძემ აღნიშნა, სტუ-ის აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის მენეჯმენტი ორიენტირებულია მაღალკვალიფიციური სპეციალისტების მომზადებასა და დარგის განვითარებაზე.

     ფაკულტეტს წარმატებები უსურვეს აკადემიკოსებმა გივი გავარდაშვილმა, ჯემალ გუგუშვილმა და სხვა გამომსვლელებმა.

   სტუ-ის აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის დეკანმა, აკადემიკოსმა ედიშერ კვესიტაძემ მადლობა გადაუხადა რექტორს, აკადემიკოს დავით გურგენიძეს ფაკულტეტის მხარდაჭერისთვის. როგორც დეკანმა განაცხადა ფაკულტეტზე, სადაც აგრარული მიმართულების 22 პროგრამა ფუნქციონირებს, საუნივერსიტეტო სწავლების სამივე საფეხურზე, 2000-ზე მეტი სტუდენტი სწავლობს.

   ღონისძიების დასასრულს საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორმა, აკადემიკოსმა დავით გურგენიძემ სტუ-ის ოქროს მედალი გადასცა აკადემიკოს გურამ ტყემალაძეს, საპატიო დიპლომები პროფესორებს: ნინო ჩხარტიშვილს, მალხაზ დოლიძეს და იოსებ სარჯველაძეს. ასევე, რექტორმა და ფაკულტეტის დეკანმა მადლობის სიგელები გადასცეს აგრარული მეცნიერებებისა და ბიოსისტემების ინჟინერინგის ფაკულტეტის წარმატებულ სტუდენტებს: მილენა მალხასიანს, თამარ ზედგენიძეს, ჯემალ გაბრიჭიძეს, ნინი ყავლაშვილს და სალომე მიქაძეს. 

მ ი ლ ო ც ვ ა

2023 წლის 15 დეკემბერს

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსს,

სოფლის მეურნეობის მეცნიერებთა დოქტორს, პროფესორ ზაურ ჩანქსელიანს

დაბადებიდან   75 და სამეცნიერო -  პედაგოგიური მოღვაწეობის 50 წელი შეუსრულდა.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემია გულითადად ულოცავს

ბატონ ზაურ ჩანქსელიანს ამ ღირსშესანიშნავ თარიღებს,

უსურვებს ჯანმრთელობას, დიდხანს სიცოცხლეს წარმატებულ სამეცნიერო,

პედაგოგიურ და საზოგადოებრივ საქმიანობას ჩვენი ქვეყნის საკეთილდღეოდ!

საქართველოს პარლამენტში

პუბლიკაციის  -  საქართველოს სოფლის

მეურნეობა: ტრანსფორმაცია და ბოლო ათწლეულის განვითარების

ტენდენციები - პრეზენტაცია გაიმართა

 მიმდინარე წლის 13 დეკემბერს საქართველოს პარლამენტში პუბლიკაციის -  „საქართველოს სოფლის მეურნეობა: ტრანსფორმაცია და ბოლო ათწლეულის განვითარების ტენდენციები“ პრეზენტაცია გაიმართა.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან პრეზენტაციას ესწრებოდნენ აკადემიის პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გივი ჯაფარიძე, აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე, აკადემიის აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე, აკადემიის ეკონომიკურ მეცნიერებათა აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი რევაზ ასათიანი, აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი.

ღონისძიება გახსნა აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარემ ნინო წილოსანმა. 

მან აღნიშნა, რომ პუბლიკაციაში ნაბიჯ-ნაბიჯ ნაჩვენებია, ბოლო ათწლეულში თუ როგორ ვითარდება და აღმასვლას იწყებს განადგურებული სოფლის მეურნეობა, როგორც ინსტიტუციურად, ასევე, საკანონმდებლო დონეზე. მნიშვნელოვანია, რომ საქართველომ უკვე მიაღწია წინსვლას სურსათის უვნებლობის, ვეტერინარული და ფიტოსანიტარიული პოლიტიკის კუთხით, რაც ევროკავშირსა და საქართვლოს შორის ვაჭრობის გაზრდის და დივერსიფიკაციის საშუალებას იძლევა. საქართველო მჭიდროდ თანამშრომლობს თევზჭერის მართვის რეგიონულ ორგანიზაციებთან. სახვადასხვა დარგობრივი ასოციაციების მეშვეობით, პროგრამული დახმარების კომპონენტით ხდება ფერმერების გაძლიერება. საკანონმდებლო ჰარმონიზაციის პროცესში არ შეიძლება არ აღინიშნოს პარლამენტის როლი, რომელმაც ასოცირების შესახებ შეთანხმების გაფორმებიდან 2022 წლამდე 58 ახალი კანონი მიიღო, ცვლილება შეიტანა 570-ზე მეტ კანონში, მხარი დაუჭირა 12 დადგენილებას და 26 საერთაშორისო შეთანხმებას. განახორციელა 73 ევროდირექტივის, 3 გადაწყვეტილების, 14 რეგულაციისა და 7 რეკომენდაციის საქართველოს კანონმდებლობაში ასახვა.

დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა საქართველოს პარლამენტს თავმჯდომარემ შალვა პაპუაშვილმა. მან აღნიშნა, რომ სოფლის მეურნეობას მნიშვნელოვანი როლი აქვს ჩვენი ეკონომიკის განვითარებაში და ასევე, სოციალური კეთილდღეობის გაზრდაში. საქართველოს მოსახლეობის 40% დღესაც სოფლად ცხოვრობს და ამიტომ სოფლის მეურნეობა და სოფლის განვითარება, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია. პარლამენტმა არაერთი ნაბიჯი გადადგა, რომ შეექმნა შესაბამისი საკანონმდებლო ბაზა სოფლის მეურნეობის და ზოგადად სოფლის განვითარებისათვის, მათ შორის ევროკავშირთან დაახლოების მხრივ. ევროკავშირის 180-ზე მეტი სამართლებრივი აქტია გადმოღებული ქართულ კანონმდებლობაში, რაც ასახულია შეფასებებში. 

პარლამენტის თავმჯდომარის თქმით, სოფლის მეურნეობას და სოფლის განვითარებას იმ მხრივაც აქვს დატვირთვა, რომ კეთილდღეობის ზრდასთან ერთად საქართველო მიიყვანოს იმ ეკონომიკურ ნიშნულამდე, რომელიც აუცილებელია, რომ სერიოზულად იქნას აღქმული საქართველოს გაწევრიანება ევროკავშირში.

ღონისძიების მონაწილეებს ასევე მიმართეს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ოთარ შამუგიამ და ევროკავშირის ელჩმა საქართველოში პაველ ჰერჩინსკიმ.

გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა ოთარ შამუგიამ ყურადღება სექტორში იმ მიღწევებზე გაამახვილა, რომელიც ბოლო წლებში განსაკუთრებით თვალსაჩინო გახდა. მისი თქმით, სამინისტრო რეფორმებს აგრძელებს და ეს რეფორმები ემსახურება იმ მიზანს, რომ ყველა პროგრამა და პროექტი, ცვლილება განხორციელდეს, რომ ფერმერებისა და ბიზნეს წრეების წარმომადგენლებისთვის ყველა მხარდამჭერი ღონისძიება უფრო ეფექტიანი და ხელმისაწვდომი იყოს.

საქართველოში ევროკავშირის ელჩმა პაველ ჰერჩინსკიმ თავის გამოსვლაში ევროკავშირსა და საქართველოს შორის სოფლის მეურნეობის მიმართულებით თანამშრომლობაზე გაამახვილა ყურადღება.

ღონისძიების ფარგლებში გაიმართა პანელური დისკუსია თემაზე - „საქართველოს სოფლის მეურნეობა: ტრანსფორმაცია და ბოლო ათწლეულის განვითარების ტენდენციები“, რომლის მოდერატორი აგრარულ საკითხთა   კომიტეტის თავმჯდომარე ნინო წილოსანი იყო.

დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს: გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის თავმჯდომარის პირველმა მოადგილემ ხატია წილოსანმა, ეკონომიკურ მეცნიერებათა დოქტორმა, აკადემიკოსმა რევაზ ასათიანმა, სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის დირექტორმა, აკადემიკოსმა ლევან უჯმაჯურიძემ, საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის საგანგებო სიტუაციების მართვის, სამოქალაქო დაცვის, სოფლის განვითარებისა და ინტელექტუალური საკუთრების პროგრამის მენეჯერმა ქეთევან ხუციშვილმა და ფერმერთა ასოციაციის თავმჯდომარემ ნინო ზამბახიძემ.

ღონისძიებას ესწრებოდნენ პარლამენტის წევრები, აღმასრულებელი ხელისუფლების, დიპლომატიური კორპუსის, სამეცნიერო წრეებისა და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები.

   მიმდინარე წლის 14 დეკემბერს გაიმართა საქართველოს პარლამენტის აგრარულ საკითხთა კომიტეტის სხდომა, რომელსაც ესწრებოდა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ალექსანდრე დიდებულიძე. განხილული იქნა ორი საკითხი:

1. სსიპ ღვინის ეროვნული სააგენტოს მიერ 2022 წელს გაწეული საქმიანობის ანგარიში;  

მომხსენებელი:ლევან მეხუზლა - სსიპ ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარე;

2. სსიპ ღვინის ეროვნული სააგენტოს  ინფორმაცია 2023 წლის რთველის შესახებ;

მომხსენებელი: ლევან მეხუზლა - სსიპ ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარე.

სხდომას თავმჯდომარეობდა კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე გელა სამხარაული.

აღინიშნა, რომ საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მმართველობის სფეროში შემავალი საჯარო სამართლის იურიდიული პირის - სსიპ ღვინის ეროვნული სააგენტოს - რომელიც შექმნილია „ვაზისადა ღვინის შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე - საქმიანობის ძირითადი მიმართულებებია: მევენახეობის განვითარება; ქართული ღვინის პოპულარიზაცია; ღვინის ხარისხის კონტროლი; რთველის ხელშეწყობის ღონისძიებები; ქართული ვაზის კულტურის კვლევა და პოპულარიზაცია; ქართული ღვინის ადგილწარმოშობების სისტემის განვითარება. ღვინის ეროვნული სააგენტო თავის საქმიანობას ახორციელებს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, შესაბამის სახელმწიფო სტრუქტურებსა და მეღვინეობის სფეროში მოქმედ კომპანიებთან თანამშრომლობის რეჟიმში. სააგენტოს მიერ 2022 წელს გაწეული საქმიანობის შესახებ ინფორმაციას უწყების თავმჯდომარემ ლევან მეხუზლამ წარმოადგინა.

მომხსენებლის თქმით, მეღვინეობა-მევენახეობის დარგი ქვეყნისთვის სტრატეგიულია და, შესაბამისად, განსაკუთრებულ ყურადღებას საჭიროებს. „მნიშვნელოვანია, რომ ეს ყოველთვის იგრძნობა როგორც მოსახლეობისგან, ასევე მთავრობისა და პარლამენტისგან, რომლებიც ყველაფერს აკეთებენ დარგის განვითარებისა და წინსვლისათვის. ღვინის ეროვნული სააგენტო სახელმწიფო პროგრამების მიხედვით მოქმედებს. ამ ეტაპზე გვაქვს ექვსი პროგრამა: რთველის ხელშეწყობის ღონისძიებები; მევენახეობის განვითარების ღონისძიებები; ღვინის ლაბორატორიული კვლევა; ქართული ვაზის წარმოშობის პოპულარიზაცია; ქართული ღვინის პოპულარიზაციის ხელშეწყობის ღონისძიებები და ქართული ღვინის ადგილწარმოშობის დასახელებების სისტემის განვითარებისა და დაცვის ხელშეწყობის ღონისძიებები“, - განაცხადა ლევან მეხუზლამ. ღვინის ეროვნული სააგენტოს თავმჯდომარემ კომიტეტის წევრებს თითოეული პროგრამის მიხედვით სააგენტოს აქტივობა გააცნო და იმ მიღწევებზე გაამახვილა ყურადღება, რასაც ღვინის ეროვნულმა სააგენტომ 2022 წელს მიაღწია.

     აღინიშნა, 2022 წელი ზოგადად მეღვინეობა-მევენახეობის დარგისთვის გამოწვევებით დაიწყო. რეგიონში არსებული რთული პოლიტიკური ვითარების ფონზე, წლის პირველ ნახევარში ქართული ღვინის ექსპორტმა იკლო რუსეთისა და უკრაინის ბაზრებზე. წლის მეორე ნახევრიდან მდგომარეობა დასტაბილურდა და ექსპორტის ზრდის ბოლო წლების ტენდენცია გაგრძელდა. შედეგად, 2022 წელს, მსოფლიოს 66 ქვეყანაში, ექსპორტირებული იყო 104 მილიონ ლიტრამდე, 252,5 მილიონი აშშ დოლარის ღირებულების ღვინო, რაც დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია.

ექსპორტიდან მიღებული შემოსავლები 2021 წელთან შედარებით გაზრდილია 5,5%-ით, ხოლო რაოდენობა - 30%-მდე, ყურძნისეული ალკოჰოლიანი სასმელების წილი კი მთლიან ექსპორტში 4,5%-ია.

ლევან მეხუზლამ კომიტეტის წევრებს ასევე დეტალური ინფორმაცია მიაწოდა რთველის შესახებ და აღნიშნა, რომ წლევანდელი რთვლის ფარგლებში საქართველოში მოსავალი სრულად დაბინავდა. ქვეყნის მასშტაბით გადამუშავდა 221,2 ათას ტონამდე ყურძენი, მისი რეალიზაციიდან მიღებული შემოსავალი კი 303 მილიონ ლარს აღემატება. სააგენტოს თავმჯდომარის ინფორმაციით, რთველი ორგანიზებულობით გამოირჩეოდა და განსაკუთრებული პრობლემების გარეშე ჩატარდა.

აკადემიკოსმა ალქსანდრე დიდებულიძემ თავის გამოსვლაში აღვნიშნა, რომ აკადემია ძალიან აფასებს კომიტეტთან მჭიდრო ურთიერთობებს, რაშიც დიდია აკადემიის პრეზიდიუმის წევრის, აგარული კომიტეტის აპარატის უფროსის დოქტორ ივერი ახალბედაშვილის დამსახურება. მან ასევე აღნიშნა, რომ ქვეყნის აგრარული სექტორის ერთ-ერთი უმთავრესი ამოცანაა აგრარული პროდუქციის ნეტო-ექსპორტიორად ტრანსფორმაცია, რაშიც დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ღვინის ექსპორტს. ასევე ხაზი გაესვა ვენახების კადასტრის პროექტის წარმატებით განხორციელებას.

 2023 წლის 5 დეკემბერს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში გაიმართა ნიადაგების მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი მრგვალი მაგიდა. მრგვალ მაგიდას ესწრებოდნენ: აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე; აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი; აკადემიის პრეზიდიუმთან არსებული სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე, აკადემიკოსი ჯემალ გუგუშვილი; აკადემიის მეცხოველეობის და ვეტერინარიის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი თენგიზ ყურაშვილი; აკადემიის გარემოს დაცვისა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს-მდივანი, აკადემიკოსი ლაშა დოლიძე; აკადემიკოსები: ზაურ ჩანქსელიანი და ედიშერ კვესიტაძე; აკადემიის პრეზიდიუმთან არსებული ახალგაზრდა მეცნიერთა და სპეციალისტთა საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე, დოქტორი თინათინ ეპიტაშვილი და ამავე საბჭოს წევრი, დოქტორი ირინე ჩარგეიშვილი; აკადემიის სტიპენდიატები, დოქტორი ეკატერინა კაციტაძე და დოქტორი გიორგი ქუთელია; სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ნიადაგის ნაყოფიერების კვლევის სამსახურის მთავარი მეცნიერ-თანამშრომლები: დოქტორი გიორგი ორმოცაძე და დოქტორი გიორგი გვენცაძე, ასევე აკადემიის აპარატის თანამშრომლები. 

მრგვალი მაგიდა გახსნა და დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გურამ ალექსიძემ. მან აღნიშნა, რომ ნიადაგების დაცვა მსოფლიოს ნებისმიერი ქვეყნისათვის უმნიშვნელოვანესი საკითხია, ამიტომაც FAO-ს კონფერენციის თხოვნით გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ 2013 წლის ივნისში 68-ე სესიაზე 5 დეკემბერი დააკანონა როგორც ნიადაგების მსოფლიო დღე. ხაზგასასმელია, რომ საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში დაწესდა 5 დეკემბერს ნიადაგების მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი ღონისძიებების ჩატარება. ამ დღეს მიეძღვნა არაერთი კონფერენცია, სემინარი თუ მრგვალი მაგიდა. წელსაც აკადემია არ ღალატობს ჩვეულ ტრადიციას და მრგვალი მაგიდის ფორმატში აღნიშნავს ამ მნიშვნელოვან თარიღს. შემდეგ ბატონმა გურამმა დამსწრე საზოგადოებას გააცნო დღის წესრიგით გათვალისწინებული საკითხები: აკადემიკოს ზ. ჩანქსელიანის მოხსენება თემაზე: „ნიადაგის როლი სოფლის მეურნეობის მდგრადი განვითარების საქმეში“ და დოქტორ გიორგი ორმოცაძის მოხსენება: „ნიადაგის ფუნქციები ბიოსფეროში და ეკოსისტემებში“.

აკადემიკოსმა ზაურ ჩანქსელიანმა თავის მოხსენებაში აღნიშნა, რომ ზოგადად მდგრადი განვითარება აუცილებელი პირობაა ეროვნული ეკონომიკის ნებისმიერი დარგის ეფექტიანი ფუნქციონირებისათვის. მდგრადობას დიდი მნიშვნელობა აქვს სოფლის მეურნეობაში, რადგანაც კვების პროდუქტები განსაკუთრებული სახის პროდუქციას წარმოადგენენ, რომლის წარმოების დონე გარანტირებული და შესაბამისად მდგრადი უნდა იყოს. სოფლის მეურნეობის დარგების მდგომარეობა, მათი ეფექტიანობა და მდგრადობა ქვეყნის ეკონომიკური უსაფრთხოებისაა და სასურსათო დამოუკიდებლობის განმსაზღვრელია. აქედან გამომდინარე, აგროპროდუქციის წარმოების მდგრადობაზე გაძლიერებული კონტროლი აუცილებელ პირობას წარმოადგენს იმ ქვეყნებისათვის, რომლებიც აგრარულ პოლიტიკას განიხილავენ როგორც პრიორიტეტულსა და სტრატეგიულს. სოფლის მეურნეობის დარგების მდგომარეობა დიდ წილად ნიადაგების მდგრადობაზეა დამოკიდებული. როგორც ცნობილია, ნიადაგები წარმოადგენენ ძირითად საფუძველს სურსათის წარმოების და სხვა მრავალი მნიშვნელოვანი ეკოსისტემური მომსახურეობისათვის. ნიადაგების მდგრადი მართვა ხელს უწყობს სურსათის წარმოების ზრდას, საკვები პროდუქტების ყუათიანობის გაუმჯობესებას, ასევე კლიმატის ცვლილებებით გამოწვეული შედეგების შემსუბუქებასა და ადაპტაციას. „მდგრადი სოფლის მეურენობის განვითარებაში მთელ მსოფლიოში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ბიოპროდუქტების წარმოება. ის სოფლის მეურნეობის პროდუქციის წარმოების ალტერნატიული, მოწინავე მზარდი ეკონომიკური პოტენციალის მქონე სისტემაა, რომელიც გამორიცხავს ქიმიური სასუქების, პესტიციდების, გენმოდიფიცირებული ორგანიზმების გამოყენებას. ის კანონით რეგულირდება და მეურნეობის მართვისა და სურსათის წარმოების მეთოდებით მსოფლიოში აღიარებულ სტანდარტებს შეესაბამება“ - განაცხადა აკადემიკოსმა ზ. ჩანქსელიანმა. მოხსენების ბოლოს ბატონმა ზ. ჩანქსელიანმა, ხაზგასმით აღნიშნა რომ უკანასკნელ პერიოდში მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში გახშირდა სოფლის მეურნეობის მდგრადი განვითარების პროგრამების შემუშავება, როგორც სასურსათო დამოუკიდებლობის მიღწევის საუკეთესო საშუალება.

 დოქტორმა გიორგი ორმოცაძემ თავისი მოხსენება შემდეგი სიტყვებით დაიწყო ,,ყველაფერი რაც ეხება ბიოსფეროს, უპირველესად ეხება მიწის ნიადაგურ საფარს’’- რითაც აუწყა აუდიტორიას, რომ ნიადაგს უდიდესი მნიშვნელობა აქვს დედამიწაზე სიცოცხლის არსებობისათვის. „ნიადაგი არის უმნიშვნელოვანესი და განუახლებადი ბუნებრივი რესურსი, რომელიც საფუძვლად უდევს სასოფლო-სამეურნეო კულტურათა წარმოებას; მსოფლიოში სურსათის 95%-მდე იწარმოება ნიადაგზე; ნიადაგი ფილტრავს და ასუფთავებს წელიწადში ათეულობით ათას კუბურ კილომეტრ წყალს, იგი წარმოადგენს ნახშირბადის ყველაზე მსხვილ მიწიერ რეზერვუარს, ამავე დროს, ხელს უწყობს ნახშირორჟანგის და სხვა სასათბურე გაზების თანაბარზომიერი გაფრქვევის რეგულირებას. ნიადაგების გლობალურ მრავალწახნაგოვან ფუნქციებს შორის პირველი და მთავარია დედამიწაზე სიცოცხლის უზრუნველყოფა. ნიადაგების გარეშე ცოცხალი ორგანიზმების ბუნებრივი არსებობა შეუძლებელია“- აღნიშნა ბატონმა გიორგიმ. შემდეგ მან ხაზი გაუსვა იმას, რომ დედამიწის თანამედროვე ბიოსფერო განიცდის არამხოლოდ ცალკეული კომპონენტების დეგრადირებას, არამედ მიიწევს საერთოდ ხარისხობრივი გარდაქმნისაკენ, რომლის შედეგების წინასწარმეტყველება ძნელია. ადამიანის ჩარევის შედეგად შეცვლილი ბიოსფეროს რიგმა მაჩვენებლებმა მიიღეს მისი ბუნებრივი ევოლუციით განვითარების საპირისპირო ხასიათი. განსაკუთრებით საგანგაშოა პლანეტის ცოცხალი ორგანიზმების, ნიადაგების და ლანდშაფტის გარდაქმნა მთლიანად. მოხსენების დასასრულს დოქტორმა გ. ორმოცაძემ მსმენელებს კიდევ ერთხელ შეახსენა, რომ ბიოსფეროს შენარჩუნება და დაცვა, აგრეთვე გაქრობის პირას მყოფი ნიადაგების აღდგენა და მისი ნაყოფიერების ამაღლება წარმოადგენს კაცობრიობის კარდინალურ ამოცანას.

მრგვალი მაგიდაზე წარმოდგენილმა ორივე მოხსენებამ აუდიტორიის მხრიდან დიდი მოწონება დაიმსახურა. დაისვა არაერთი შეკითხვა პრობლემატური საკითხების ირგვლივ, რომელზედაც მომხსენებლებმა ამომწურავი და კომპეტენტური პასუხები გასცეს.

მრგვალი მაგიდის მუშაობა შეაჯამა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გურამ ალექსიძემ. მან მადლობა გადაუხადა მომხსენებლებს საინტერესო მოხსენებებისათვის, ხოლო აუდიტორიას მობრძანებისა და მრგვალი მაგიდის მუშობაში აქტიური ჩართულობისთვის.

ევროკავშირი და საქართველო ერთად სოფლის მდგრადი განვითარებისათვის

მიმდინარე წლის 28 ნოემბერს საგამოფენო ცენტრ „ექსოპო-ჯორჯიას“ მე-3 პავილოინში საქართველოს მთავრობის ორგანიზებით, ევროკავშირი დაფინანსებითა და გაეროს განვითარების პროგრამასთან (UNDP) თანამშრომლობით გაიმართა კონფერენცია თემაზე: „ევროკავშირი და საქართველო ერთად სოფლის მდგრადი განვითარებისათვის.“კონფერენციის მუშობაში მონაწილეობას ღებულობდნენ სახელმწიფო უწყებები, ადგილობრივი ორგანიზაციები, საერთაშორისო პარტნიორები და სოფლის განვითარების ევროპელი ექსპერტები. საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიიდან კონფერენციას ესწრებოდნენ აკადემიის ვიცე-რეზიდენტი, აკადემიკოსი გურამ ალექსიძე, აკადემიის პრეზიდენტის მოადგილე, აკადემიკოსი ანატოლი გიორგაძე და აკადემიის აკადემიური დეპარტამენტის უფროსი, დოქტორი მარინე ბარვენაშვილი.

ღონისძიება გახსნეს და სტუმრებს მისასალმებელი სიტყვით მიმართეს საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა, ბატონმა ოთარ შამუგიამ, საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის განვითარებისა და თანამშრომლობის განყოფილების ხელმძღვანელის მოადგილემ, ბატონმა კატალინ გერმანმა. მათ ხაზი გაუსვეს სოფლის მდგრადი განვითარების საკვანძო მნიშვნელობის ისეთი პრიორიტეტული სფეროების წარმატებისათვის, როგორებიცაა საქართველოს რეგიონების ეკონომიკური და სოციალური განვითარება, აუცილებელია მოსახლეობის კეთილდღეობის გაზრდა და მწვანე ეკონომიკაზე გადასვლა. აღინიშნა, რომ ბოლო 10 წლის მანძილზე საქართველომ მნიშვნელოვანი ნაბიჯები გადადგა სოფლის განვითარების პროგრამების განხორციელების, ინსტიტუციური რეფორმების გატარებისა და ევროპული მიდგომების დანერგვის მიმართულებით. ყურადღება გამახვილდა იმაზეც, რომ საქართველოს მოსახლეობის 40 პროცენტზე მეტი სოფლად ცხოვრობს. სოფლის მდგრადი და კლიმატგონივრული განვითარება უშუალოდ აისახება ადამიანების კეთილდღეობაზე, ქმნის მეწარმეობის და განათლების შესაძლებლობებს და აუმჯობესებს გარემოს დაცვას. ევროკავშირის მხარდაჭერით საქართველომ გაატარა მნიშვნელოვანი ინსტიტუციური რეფორმები სოფლის განვითარების ეროვნული ჩარჩოს ევროკავშირის სოფლის მეურნეობის საერთო პოლიტიკასთან დაახლოების მიზნით. უახლოეს მომავალში საქართველოში ამოქმედდება LEADER პროგრამა, რომელიც მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს სოფლის განვითარებას.

დამსწრე საზოგადოების ასევე   სიტყვით მიმართეს პარლამენტის აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარემ, ქალბატონმა ნინო წილოსანმა, UNDP-ის მოქმედმა ხელმძღვანელმა საქართველოში, ბატონმა დაგლას უებმა, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ, ბატონმა თენგიზ ნასარიძემ.

კონფერენციის ფარგლებში გაიმართა რამდენიმე პანელური დისკუსია, ქართველი და ევროპელი ოფიციალური პირების, სოფლის განვითარების სპეციალისტებისა და ექსპერტების მონაწილეობით. მსჯელობა შეეხო სოფლის მდგრადი განვითარების პოლიტიკის შემუშავებასა და დანერგვას საქართველოში.

კონფერენციის შედეგები შეაჯამა UNDP-ის მოქმედმა ხელმძღვანელმა საქართველოში, ბატონმა დაგლას უებმა, რომელმაც აღნიშნა, რომ საქართველოს ყველა შესაძლებლობა აქვს, რომ ააშენოს ძლიერი სოფლის ეკონომიკა ადამიანების საუკეთესო ინტერესებისა და ქვეყნის კეთილდღეობის გთვალისწინებით.

სამუშაო შეხვედრა - ‘’გარემოსდაცვითი და აგრარული მიმართულებით არსებული კვლევითი შესაძლებლობები’’

2023 წლის 21 ნოემბერს სასტუმრო ‘’კოპალა წყნეთში’’ გაიმართა სსიპ გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრის მიერ ორგანიზებული სამეცნიერო კვლევითი ფონდებისა და უნივერსტიტებისთვის დაგეგმილი სამუშაო შეხვედრა - „გარემოსდაცვითი და აგრარული მიმართულებით არსებული კვლევითი შესაძლებლობები“.

შეხვედრა მიზნად ისახავდა სამეცნიერო კვლევითი ფონდების მიერ გარემოსდაცვითი და აგრარული მიმართულებით არსებული შესაძლებლობების განხილვას და უნივერსტიტების საჭიროებების იდენტიფიცირებას. სამუშაო შეხვედრაში მონაწილეობას ღებულობდნენ საქართველოს გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, საქართველოს განათლების და მეცნიერების სამინისტროს, გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრის, საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის, უნივერსტიტებისა და სამეცნიერო ფონდების წარმომადგენლები.  

სხდომა მისასალმებელი სიტყვით გახსნა გარემოსდაცვითი ინფორმაციისა და განათლების ცენტრის წარმომადგენელმა თამარ ალადაშვილმა, სხდომის მონაწილეებს სიტყვით მიმართეს: საქართველოს გარემოს დაცვის და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ სოლომონ პავლიაშვილმა, საქართველოს განათლების და მეცნიერების სამინისტროს უმაღლესი განათლებისა და მეცნიერების განვითარების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილემ ზაზა მარუაშვილმა.

შემდეგ გაიმართა პანელური დისკუსია და კითხვა - პასუხი ‘’გარემოსდაცვითი და აგრარული მიმართულებით ფონდების შესაძლებლობები და გამოცდილების შესახებ’’. დისკუსიაში მონაწილეობა მიიღეს: საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის გარემოსა და სატყეო საქმის მეცნიერებათა განყოფილების აკადემიკოს - მდივანმა ლაშა დოლიძემ, შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის სპეციალისტმა - ბაგრატ რაზმაძემ, „ჰორიზონტი ევროპა“ - ს საქართველოს ეროვნული ოფისის წარმომადგენელმა - ლუკა ქემოკლიძემ.

სხდომის დასასრულს, შემაჯამებელი ინფორმაციით შეხვედრის მონაწილეებს მიმართა - საქართველოს განათლების და მეცნიერების სამინისტროს უმაღლესი განათლებისა და მეცნიერების განვითარების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილემ ზაზა მარუაშვილმა.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტის შეხვედრა აკადემიის აპარატთან

 მიმდინარე წლის 22 ნოემბერს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის საკონფერენციო დარბაზში მოეწყო აკადემიის პრეზიდენტის, აკადემიკოს გივი ჯაფარიძის შეხვედრა აპარატთან. საუბარი წარიმართა აკადემიის მიერ 2023 წელს შესრულებული სამუშაოებისა და სამომავლო გეგმების ირგვლივ. ბატონმა გ. ჯაფარიძემ აღნიშნა, რომ მიდინარე წელი აკადემიის მიერ შესრულებული სამუშაოების მხრივ მეტად დატვირთული იყო. შედგა არაერთი შეხვედრა, მრგვალი მაგიდა, ჩატარდა ადგილობრივი და საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციები, გაფორმდა მემორანდუმები ადგილობრივ თუ უცხოელ სამეცნიერო და სამთავრობო უწყებებთან. აკადემიის პრეზიდიუმი, პრეზიდიუმთან არსებული სამეცნიერო საბჭო, აგრარული ინოვაციების კომისია, ახალგაზრდა მეცნიერთა და სპეციალისტთა საბჭო, ასევე აკადემიის ექვსივე სამეცნიერო განყოფილება ჩვეულ რეჟიმში აგრძელებდა მუშაობას. მათ საქმიანობაში აქტიურად იყო ჩართული აკადემიის თითოეული თანამშრომელი. განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს 4-6 ოქტომბერს ჩატარებული საერთაშორისო-სამეცნიერო კონფერენცია: „სასოფლო-სამეურნეო მცენარეთა და ცხოველთა ბიომრავალფეროვნება, კონსერვაცია და გამოყენების პერსპექტივები“, რომლის წარმატებით ჩატარებაშიც დიდი წვლილი მიუძღვით აკადემიის აპარატის მუშაკებს. თუმცა გასაკეთებელი ბევრია, საჭიროა კიდევ უფრო მეტი ძალისხმევა და მონდომება თითოეული თანამშრომლის მხრიდან, რათა აკადემიის საქმიანობა კიდევ უფრო მეტად ეფექტური გახდეს. „ყველასათვის ცნობილია, რომ აკადემია არის მთავრობის მრჩეველი აგრარულ საკითხებში, რაც განსაკუთრებით ზრდის თითოეული ჩვენთაგანის პასუხისმგებლობას. აქედან გამოდინარე საჭიროა, რომ ჩვენი საქმიანობა იყო ეფექტური, ხარისხიანი და დღევანდელ მოთხოვნებთან შესაბამისი“ - განაცხადა აკადემიის პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გ. ჯაფარიძემ.

შეხვედრაზე განსაკუთრებული ყურადღება გამახვილდა აკადემიაში შექმნილ მცენარეთა გენეტიკური რესურსების ბანკზე. აღინიშნა, რომ ბანკი უახლოეს მომავალში აღიჭურვება მცენარეთა საშრობი დანადგარით და შეივსება ახალი მასალით.

      განათლებისა დამეცნიერების  კომიტეტის  თავმჯდომარე  გივი  მიქანაძე  საქართველოს  სოფლის  მეურნეობის  მეცნიერებათა   აკადემიის  პრეზიდენტს, 

აკადემიკოს   გივი   ჯაფარიძეს  და  პრეზიდენტის მოადგილეს,  აკადემიკოს   ანატოლი   გიორგაძეს  შეხვდა.

   გივი მიქანაძემ აკადემიის წარმომადგენლებს განათლებისა და მეცნიერების კომიტეტის საქმიანობის შესახებ ინფორმაცია მიაწოდა. თავის მხრივ, გივი ჯაფარიძემ კომიტეტის თავმჯდომარეს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წინაშე არსებული გამოწვევები გააცნო.

შეხვედრის ფარგლებში, გამოიკვეთა ის შესაძლებლობები, რომლებიც ურთიერთთანამშრომლობით შეიძლება განვითარდეს, განსაკუთრებით, საქართველოს რეგიონებში საჯარო უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულებების გაძლიერებისა და მათი საქმიანობის ხელშეწყობის კუთხით.

  მიმდინარე წლის 10 ნოემბერს საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიაში გაიმართა მეცნიერების მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი საზეიმო სხდომა. სხდომას ესწრებოდნენ აკადემიის ნამდვილი წევრები, სამთავრობო უწყებების წარმომადგენლები, აგრარული დარგის წამყვანი და ახალგაზრდა სპეციალისტები, მეცნიერები. სხდომა გახსნა და დამსწრე საზოგადოებას მისასალმებელი სიტყვით მიმართა აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გურამ ალექსიძემ. მოკლე მისალმების შემდეგ, ბატონმა გ. ალექსიძემ მიმოიხილა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიასთან დაკავშირებული საინტერესო ისტორიული ფაქტები, ისაუბრა აგრარული დარგში მოღვაწე გამოჩენილ მეცნიერებზე და მათ ღვაწლზე ქვეყანაში აგრარული მეცნიერებისა და აგრარული დარგის განვითარების მიმართულებით. შემდეგ გაიმართა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო და მადლობის სიგელებით დაჯილდოების ცერემონიალი. დაჯილდოებულმა პირებმა მადლობა გადაუხადეს აკადემიას დაფასებისა და აღიარებისათვის და აღუთქვეს, რომ კიდევ მეტი შემართებითა და მოტივაციით გააგრძელებენ თავიანთ საქმიანობას.

საზეიმო სხდომის დღის წესრიგის შესაბამისად აკადემიის აკადემიკოს-მდივანმა, აკადემიკოსმა ა. დიდებულიძემ აუდიტორიას წარუდგინა მოხსენება თემაზე: ,,სოფლის მეურნეობის სივრცით - ტერიტორიული განვითარების პრიორიტეტები  (კახეთის მაგალითზე)“. მოხსენების ირგვლივ დაისვა არაერთი შეკითხვა, რომელზედაც აკადემიკოსმა ა. დიდებულიძემ ამომწურავი პასუხები გასცა.

მეცნიერების მსოფლიო დღისადმი მიძღვნილი საზეიმო სხდომის დასასრულს აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტმა, აკადემიკოსმა გ. ალექსიძემ კიდევ ერთხელ მიულოცა დამსწრე საზოგადოებას ეს ღირსშესანიშნავი თარიღი, უსურვა წარმატება და წინსვლა სამეცნიერო საქმიანობაში.

მეცნიერების მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო სიგელით დაჯილდოვდნენ 

1.   საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილე, ბატონი აპოლონ კაკაბაძე - გარემოს დაცვის საქმეში შეტანილი წვლილისათვის.

2. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს უმაღლესი განათლებისა და მეცნიერების განვითარების დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე, სამართლის დოქტორი, პროფესორი ზაზა მარუაშვილი - განათლებისა და მეცნიერების განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის.

3. საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ჰიდრომეტეოროლოგიის ინსტიტუტის კლიმატოლოგიისა და აგრომეტეოროლოგიის განყოფილების მთავრი მეცნიერ თანამშრომელი, სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი გიორგი მელაძე კლიმატოლოგიისა და აგრომეტეოროლოგიის დარგის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის.

4. ფონდ ‘’განვითარება და გარემო’’-ს თავმჯდომარე - თეიმურაზ ტყემალაძე - გარემოს დაცვის საქმეში შეტანილი წვლილისათვის.

5. ფონდ ‘’განვითარება და გარემოს“ მთავარ კოორდინატორი - იოსებ ტყემალაძე - გარემოს დაცვის საქმეში შეტანილი წვლილისათვის.

6. ფონდ ‘’განვითარება და გარემოს“ აღმასრულებელ დირექტორი, ჟურნალის ‘’ველური ბუნება’’ მთავარი რედაქტორი - გოჩა კობერიძე - გარემოს დაცვის საქმეში შეტანილი წვლილისათვის.

7. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტოს უფროსის პირველი მოადგილე, აგრარულ მეცნიერებათა   დოქტორი გიორგი იაკობაშვილი - მცენარეთა დაცვის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

8. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტოს უფროსის მოადგილე, ბიოლოგიის დოქტორი ზურაბ ლიპარტია - მცენარეთა დაცვის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

9. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტოს მცენარეთა დაცვის დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე, აგრარულ მეცნიერებათა დოქტორი მარიამ ჩუბინიშვილი - მცენარეთა დაცვის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

10. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტოს ვეტერინარიის დეპარტამენტის უფროსი, ვეტერინარიის მეცნიერებათა დოქტორი დემნა ხელაია - ვეტერინარიის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

11. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტოს ვეტერინარიის დეპარტამენტის უფროსის მოადგილე, ვეტერინარიის მეცნიერებათა დოქტორი დავით გოდერძიშვილი - ვეტერინარიის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

12. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ვეტერინარიის კვლევის სამსახურის უფროსი, ბიოლოგიის დოქტორი ლევან ციცქიშვილი - ვეტერინარიის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

13. სამცხე-ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ინჟინერიის, აგრარულ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანი, ვეტერინარიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი ლევან მაკარაძე - ვეტერინარიის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

14. თელავის ი. გოგებაშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი, სოფლის მეურნეობის დოქტორს მალხაზ სამადაშვილი - სატყეო დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

15. საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტის პროფესორი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი ალექსანდრე აფციაური - სატყეო დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

16. აჭარის ა/რ ა(ა)იპ „აგროსერვის ცენტრის“ ეკოლოგიური ექსპერტი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი არჩილ ძირკვაძე - სატყეო დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

17. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბიოლოგიის დეპარტამენტის ასოცირებული პროფესორი, ბიოლოგიის დოქტორი   ზურაბ ქუჩუკაშვილი - გამოყენებითი ბიომეცნიერებების და ბიოტექნოლოგიის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.  

18. აგრარული უნივერსიტეტის პროფესორი, სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი ცოტნე სამადაშვილი - მემარცვლეობის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

19. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის მიკროეკონომიკის კათედრის ხელმძღვანელი, ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი ეთერ ხარაიშვილი - ეკონომიკის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

20. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის, სოფლის მეურნეობის პროდუქტთა შენახვა-გადამუშავების კვლევის სამსახურის მთავარი სპეციალისტი, სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი ზაირა შაფათავა - სოფლის მეურნეობის პროდუქტთა შენახვა-გადამუშავების დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

21. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის მოლეკულური მარკირების ლაბორატორიის უფროსი, სიცოცხლის შემსწავლელ მეცნიერებათა დოქტორი კახა ბიწკინაშვილი - გენეტიკის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

22. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის მცენარეთა ინტეგრირებული დაცვის კვლევის დეპარტამენტის ლაბორატორიის უფროსი, ბიოლოგიის დოქტორი ივეტა მეგრელიშვილი - მცენარეთა ინტეგრირებული დაცვის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

23. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის მეხილეობის კვლევის სამსახურის უფროსი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი ზვიად ბობოქაშვილი - მეხილეობის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

24. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის ეკოფიზიოლოგიის სამსახურის უფროსი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი თემურ ორთოიძე - მცენარეთა ეკოფიზიოლოგიის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

25. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სსიპ სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის სოფლის მეურნეობის პროდუქტთა შენახვა-გადამუშავების კვლევის სამსახურის უფროსი, სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა დოქტორი მერაბ ჟღენტი - სოფლის მეურნეობის პროდუქტთა შენახვა-გადამუშავების დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის.

26. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრის მარცვლოვანი კულტურების კვლევის სამსახურის მთავარი სპეციალისტი, სოფლის მეურნეობის დოქტორი გულნარი ჩხუტიაშვილი - მემარცვლეობის დარგში სამეცნიერო მიღწევებისათვის

 მეცნიერების მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის მადლობის სიგელით დაჯილდოვდნენ:

1. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სსიპ სურსათის ეროვნული სააგენტოს უფროსის მოადგილე ვასილ ბასილაძე - ვეტერინარიის დარგის განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის

2. FAO-ს პოლიტიკის უფროსი მრჩეველი ჯუმბერ მარუაშვილი - მეცნიერების განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის.

3. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის, ბიოლოგიის დეპარტამენტის გამოყენებითი ბიომეცნიერებების და ბიოტექნოლოგიის მიმართულების  დოქტორანტი მერაბ სეფაშვილი - ქიმიური რისკების შეფასების პროცესში რისკის ანალიზის მეცნიერული კომპონენტის - რისკის შეფასების თანამედროვე მეთოდოლოგიების გამოყენებისათვის.

4. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის, ბიოლოგიის დეპარტამენტის გამოყენებითი ბიომეცნიერებების და ბიოტექნოლოგიის მიმართულების  დოქტორანტი ანი ქირია - ქიმიური რისკების შეფასების პროცესში რისკის ანალიზის მეცნიერული კომპონენტის - რისკის შეფასების თანამედროვე მეთოდოლოგიების გამოყენებისათვის.

  საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორმა,

აკადემიკოსმა დავით გურგენიძემ

მეცნიერების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის საქართველოს ტექნიკური უნივერსიეტის

ოქროს მედლით დააჯილდოვა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის

აკადემიკოსი ნოდარ ჭითანავა.

საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემია ულოცავს ბატონ ნოდარს

საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის ოქროს მედალს,

უსურვებს ჯანრთელობას, დიდხსანს სიცოცხლეს, ნაყოფიერ სამეცნერო საქმიანობას ჩვენი ქვეყნის აღმშენებლობის საქმეში.